Alang kang Nicanor si Rosa Maria na ang labing matahom nga babaye dinhi sa balangay sa Dubok-Isda. Ug alang usab kaniya wala nay makausab sa iyang pagbati ngadto sa dalaga.
Apan ang mga ginikanan ni Nicanor hugot gyud nga midumili nga si Rosa Maria maoy mamahimong hinigugma sa ulitawo.
Bisa’g dugay na kuno ang maong hitabo apan dili gyud malangkat sa mga hunahuna sa mga taga dinhi sa Dubok-Isda nga si Dayana, inahan ni Rosa Maria, may gibalbal nga lalaki.
May nakakita gyud sa gibuhat ni Dayana nga iyang gikuniskunis ang lawas ni Isyot Manananggot ug unya giinom pa niini ang dugo.
Matud pa dugay na kunong dunay relasyon ang duruha ug dihang nahibaw-an ni Dayana nga nagbudhi kaniya si Isyot sa ilang pagminahalay maong iya kining gipatay.
Apan ang mga lumolupyo wala gyud motuo nga ang pangabubho maoy hinungdan sa pagpatay ni Dayana kang Isyot. Grabe kaayo ang gibuhat ni Dayana ngadtong Isyot.
Tiaw moy gihabwa niini ang sulod sa ginhawaan ni Isyot ug giputol pa gyud ang kinatawo ug giusap. Ug hasta gani nianang pagka-sunod adlaw ang babaye nga maoy nakaingon sa pangabubho ni Dayana iya pud nga gibalbal. Apan wala nay nakakita sa gibuhat ni Dayana.
“Ungo ang inahan ni Maria, Nick,” Bugnaw nga may sagol kapikal ang tingog sa inahan ni Nicanor nga si Toribia. “Busa, kana si Rosa Maria maoy gibinlan sa namatay niyang inahan nga mangtas...”
“Lisud tuhoan kanang imong gisulti, Ma,” milaban si Nicanor nga mipadayag sa iyang pagdepensa sa dili maayong dungog nga gisugdan nag mansa sa iyang inahan.
“Aw, naa ra nimo kun dili ka motuo, basta kay gipahibawo ko na ikaw. Ako pa nimo, naa si Flordelis, o, usa ka professional kay nagtudlo na sa tunghaang publiko sa lungsod. Guwapa pa gyud ug di kaliwat og mga ungo...” Dihay dudho sa pag-agni kang Nicanor nga pabuwagan na niini si Rosa Maria.
“Wa..wa man koy gusto anang Flordelis, Ma,” mubong tubag ni Nicanor dayong biya gikan sa nahimutangan sa iyang mama Toribia. Tuod, nahitabo ra gyud ang dili unta gustong mahitabo alang kang Nicanor. Tungod sa pagsige’g sulsol sa iyang inahan kaniya, wala lang damha nga gitakda na hinuon ang ilang kasal ni Flordelis.
“Dili gyud diay timgas ang imong gugma nako, Nick,” ni Rosa Maria pa kinsa diha maglingkod sa usa ka lingkoranan sulod sa hardin niini. Kahilakon ang dalaga. Gikuptan ni Nicanor ang kamot ni Rosa Maria. “Aw, tingali palad ko kining naangkon nga ang lalaki nga akong gimahal mibiya na kanako, pero, okey lang, kay malipay na lang ko nga magtan-aw niining akong mga pulang rosas.”
Unya nakugang ang mga lumolupyo sa Dubok-Isda dihang hipalgan ang patay’ng lawas ni Flordelis diha sa awaang dalan paingon sa busay. Dinhi nagtuo si Nicanor nga si Rosa Maria ang nagbuhat niini. Gibati og kalagot si Nicanor kang Rosa Maria ug iya kining giadto sa balay. Mingaw ang karaang balay nila ni Rosa Maria. Taudtaod dihay miabli sa pultahan mayor sa balay ug mibulto ang bayhon ni Rosa Maria ug gipadayon si Nicanor.
“Dali, dayon, Nick,” agda ni Rosa Maria. Mora’g gi-hipnotismo si Nicanor nga misunod kang Rosa Maria paingon sa lawak niini. Ug didto mora’g naulian si Nicanor, iyang nakita ang daghang mga rosas nga pula nga gibanig sa ibabaw sa kama.
Miagulo si Rosa Maria samtang si Nicanor miagulo usab. Unya, mikatawa si Rosa Maria. Lanog ang iyang katawa. Matud pa niya, “Ha, ha, ha,ha, ha, ha! Karon kinsa pa may moangkon nimo, Nick, di ba ako lang, he, he, he, he, he!”
Ug nausab ang hitsura niini. Nahimong laksot ang nawong ni Rosa Maria ug dayong paak sa liog ni Nicanor ug unya mitulo ang dugo sa liog ni Nicanor ug natuloan ang mga pulang rosas nga ilang gihigdaan. (Kataposan)