Amag sa kangitngit

Kaon na Jing! agda ko sa akong asawa. Naghigda intawon kini sa binanigang salog nga kawayan samtang nagpasuso sa bag-ohay pa lang nga nahimugsong bata. "Kaon na aron mabalikan ka sa imong kusog," sukot ko kaniya.

Apan sa pagkatinuod dili ako sigurado kong mabalik ba gilayon ang iyang kusog ug igo ba usab kaha kining kamoteng kahoy lamang ang kaonon sa bag-ong angkan sama sa akong asawa. Gani aduna man gayo'y panahon nga wala gayod kami kaon sa tibuok adlaw.

Unya mikuha ako'g usa ka putol niining ginataang balanghoy ug gihungit ko ngadto sa iyang baba. Maayo na lang gani nga aduna pay nahibilin sa mga inibot kong kamoteng kahoy o balanghoy ug maoy naluto ko alang sa among panihapon. Naluoy kaayo akong nagtan-aw sa akong asawa nga kaganina lang adlawan nanganak ug karon nagkaon lang intawon og lagutmon.

"Papa, mamam tatas," nahalingi ako sa akong kilid. Ang kamaguwangan kini namong anak nga nagpangidaron pa lang og usa ka tuig. Naghilak kining miduol kanako ug nangayo kini'g gatas nga iyang didihon. "Wala nay tatas nak," balibad ko sa bata.

Ako na lang siyang gigakos sa pamasin nga malimot ra sa iyang gipangayo, apan mitiyabaw hinuon kini. Wala ako masayod sa akong buhaton tungod kay wala gayod akoy ikahatag kaniya bisan na lang untag lanot

Diha po'y laing (nga) adlaw nga nagminatay usab kinig hilak. Gikugos ko siya niadtong tungora samtang nagkaon siya sa pan bahug-bahog nga hinatag sa among silingang nakalugsong didto sa lungsod.

Unya gibati ko usab ang tumang kagutom niadtong tungora tungod kay wala pa usab kami mga kaon, mao'ng mikawat-kawat ako pag-ingkit niini gikan sa iyang kamot. Apan wala ko damha nga nadako ko diay sa pagbaang ug naapil ko pag-ingkit iyang tudlo nga maoy hinungdan sa pag-utong niya’g hilak.

Sa akong kahingawa sa bata, ako na lang siyang gihadlok aron mohilom sa paghilak ug aron dili na usab mangayo'g gatas. "Ssshhh ... ayaw'g saba nak kay naa ra bay momo," tiaw ko ngadto sa akong anak. "Mamam nayang ko momo pa," nagkayuring nga tubag sa bata.

Kakataw-onon kaayo akong naminaw sa linghod pa niyang tubag. Apan sa kailadman sa akong kasingkasing, puno sa kaligutgot sa akong kaugalingon ug pagmahay. Natuaw ko nga wala diay akoy bili nga pagkahaligi sa panimalay tungod kay wala ko mahatagi ang akong pamilya sa ilang mga panginahanglan.

Kung naminaw pa lang gud unta ako sa mga pahimangno sa akong ginikanan kaniadto dili unta ingon niini kalisod ang mahiaguman sa akong kaugalingong pamilya.

Natuman ko ang ilang tugon nga magkugi sa akong pagtuon apan nasupak ko ang usa nila ka pahimangno nga dili magminyo pagsayo dihang nahimamat ko si Jijing nga akong classmate sa minor subject. Wala ko kapugngi ang nagbaguros kong gibati ngadto sa akong classmate dihang nibati ako sa paghigugma ug sa unang higayon nakabaton og hinigugma.

Naaghat kami sa pagminyo nga pulos mga walay trabaho tungod lagi kay wala namo nahuman ang among mga kurso gumikan sa pagmabdos ni Jijing. Ug nakahukom na lang kami sa pagpauli sa bukid aron didto manimuyo. Apan dili makapasar sa among pang adlaw-adlaw nga panginahanglan ang gamay kaayong luna nga akong giugmad sa pagpananom og mga lagutmon sanglit halos tanan sa among yuta nahurot na pagprenda sa akong mga ginikanan nga maoy gibayad sa matrikula sa dihang nag-eskuwela pa ako.

Tungod sa kapait ug kalisod nga among nasinati, nanimpalad ako pagbalik sa siyudad. Gibalon ko ang paglaum ug gipaubanan og hugot nga pag-ampo.

"Congratulations! You may start to report for work tomorrow," sa HRD officer pa human sa iyang pag-interview kanako.

Walay kabutangan ang akong kalipay niadtong higayona. Nadawat ako isip call center agent sa usa sa pinakadako nga call center establishment dinhi sa nasud. Ug tungod sa pag-doble ko sa paningkamot, nakapundar ako ug nasinati sa akong pamilya ang kaharuhay sa pamuyo.

Nakapamalandong akong mihangad sa langit samtang nakasud-ong sa kahayag sa bulan ug masilaw nga mga bituon.

"Unsa may imong gitugkad nga lawom man kaayo kanang imong gihuna-huna, pahuway na kay lawom na usab ang kagabhion," nahagmata ako gikan sa paghanduraw dihang nabati ko ang maong tingog. Ang ako kining asawang si Jijing ug migakos kanako.

"Wala, nahinumdoman ko lang kadtong panahon sa atong kalisod," tubag ko sa akong asawa. "Kalimti nalang kadto ug isipa nga usa ka ngil-ad nga damgo," ni Jijing pa. "Hunahunaa na lang nga usahay sa atong paglakaw niining kinabuhia moabot ang kagabhion. Ug bisan pa man sa kangitngit sa atong kinabuhi mapasalamaton kita nga anaa kanang bulan uban sa mga bituon nga magsilbing suga ug moiwag sa atong mga dalan," dugay pa sa akong asawa. "Oo, uy luyo nianang kagabhion moabot gayod ang sayo nga kabuntagon," nako pa usab ngadto kaniya.

"Tinuod kana, busa katulog na kay kaganina ka ra dinhi sa atong rooftop, nasayod ka baya nga gikinahanglan mo ang saktong pahuway hilabi pa karo'ng promoted kana isip supervisor," ni Jijing pa. Gibawsan ko ang paggakos sa akong asawa ug gihagkan dayong panganaog. (Katapusan)