Ungo ang katabang

Usa ka sayong buntag may mipislit sa door beel ni Mrs. Bueva ug sa iyang pagtan-aw didto sa gawas sa ilang gate maoy iyang nakita ang usa ka babaye nga kun wala siya masayop nagpangidaron na kini’g trayinta anyos ug may pagka-mestisahon. Pero maila nga gikan pa kini sa probinsiya segun sa bayhon niini ug sa iyang binistihan.

“Unsay ato, Day?” gisukot ni Mrs. Buena ang babaye.

“Nagkinahanglan mo’g katabang, Ma’am?” niini pa. “Duna man guy gisulat diri sa inyong gate nga wanted: Housemaid. Moaplay unta ko pagka-sulogoon, Ma’am...”

Gipadayon ni Mrs. Buena ang babaye kay sa iyang tan-aw mora mag inosentehon kini ug angayan gyud mamahimo niyang katabang dinhi sa ilang balay. Duha ray iyang anak, babaye ug lalaki. Si Mariel ang maguwang ug si Dondon ang manghod.

Ug siya si Mrs. Buena nag-alagad sa usa ka ahensiya sa kagamhanan ug hapit na siya moretiro kay milapas na man sa pangidaron nga saysinta anyos. Ang iyang bana nga si Tibur usa ka marinero ug kada tuig rang mopauli.

Dako’g ranggo si Tibur sa barko nga iyang gisakyan kay siya man ang Chief Mate niini. Dako sab ang iyang suweldo ug magdawatan og otsenta mil isip allotment matag buwan ang iyang asawa nga si Belinda o Mrs. Buena.

Dinhi sa village nga ilang gipuy-an nailhan na siya sa tawag nga Mrs. Buena.

Dako ang ilang balay nga alang kang Mrs. Buena ug sa iyang bana mao na ang ilang “Dream House” ug nagplano man gani si Tibur nga iyang bana nga mopalit sila’g usa ka parcela nga yuta nga duol sa baybayon aron tukoran niini og usa ka “Rest House” nga kun ganahan ang iyang pamilya nga mangaligo sa dagat anha na lang sila sa ilang rest house mangatulog ug mamahulay humag kaligo sa dagat.

“Dako ug nindot kaayo ning imong balay, Ma’am, uy,” sa babaye pa nga milingkod sa sopa atbang kang Mrs. Buena.

“Da, mao man guy gusto sa akong mister, Inday,” tubag ni Mrs. Buena. “Kinsay imong ngalan?”

“Calixta, Ma’am,” mubong tubag sa babaye.

“Taga diin ka man, Calixta?”

“Taga Isla ko, Ma’am. Sa Isla Hubaghubag.”

“Minyo ka na?” Miigham si Mrs. Buena.

“O, Ma’am. Pero, wala na sila. Namatay ang duha ko ka mga anak ug hasta pud ang akong bana,” dihay kasubo sa hitsura sa babaye nga ginganlag Calixta.

“Buyno, gidawat ko na, ikaw, Calixta,” ni Mrs. Buena pa nga namulong ug nakita niya nga nalipay ang babaye. “Gamay ra man ang imong trabahoon dinhi. Duna na man koy labandira. Ang imo luto ug limpiyo na lang, okey ka?”

Miyango si Calixta. Ganahan sila si Mariel ug Dondon kang Calixta kay buotan ug kugihan ug mapinanggaon kanilang duha. Magabii nang mahiuli si Mrs. Buena kay sagunson ang ilang Monthly conference.Unya, nadungog sa tibuok Village nga duna kunoy usa ka mangtas nga mamalbal og tawo. Duna nay gibalbal didto sa may Chapel ug luoy kaayo kay gikuhaan og tinai, atay ug kasingkasing. Si Calixta nga nakabati mora’g namuwa ang nawong ug nangagot ang mga ngipon.

“Mariel, Dondon, ayaw mo pagabii, ha. Duna ra bay mangtas nga nia na dinhi sa Village. Sige lang, kay mag-atang ko diha sa gate, kay bantayan ko kamo...” May kasubo ang hitsura sa katabang.

Pagtikyop sa kilomkilom may tawo nga buot mosulod sa gate sa balay ni Mrs. Buena. Tag-as og buhok ug laksot kaayo’g nawong. Nangalisang ang mga bata ug naniyabaw. Migawas si Calixta aron sugaton ang tawo ug sa dihang diha na si Calixta sa duol sa tawo nahimo kining usa ka mangtas nga iring itom ug gipaakpaak ug gikawras ang tawo nga mora’g ungo ug misukol usab kini. Ug namulong kini nga nagkanayon, “bisa’g asa ka, Calixta, sundon gyud tika, he, he, he, he, he,” niini pa. “Kay ikaw na ang akong isunod sa pagbalbal...”

“Maayo kay nisunod ka nako dinhi, kay anhi ko na ikaw patya, Muraldo. Duna na koy gahom nga mas labaw sa imoha. Ipanimawos ko ang akong bana ug duha ka mga anak nga imong gipatay, busa, karon pangandam, ngiyaywwwww, ngiyawwwwww! Wissssss!” Ug nalupig ang lalaki nga ungo ug nalu-og ug wala na maglihok. Sa gibuhat ni Calixta nagtan-aw kaniya sila si Mariel ug Dondon nga nagkurog sa tumang kahadlok. (Kataposan)