Ayaw ko’g hadloka, Tiyo! ni Michael Damayo nga nagkakabang ang tingog. Nangluspad ug gipaningot siya samtang naglingkod atubangan sa haya sa iyang uyoan nga si Dr. Alfredo Puebla. Namatay sa atake's kasingkasing. Nagtutok si Michael sa busto nga larawan sa namatay ibabaw sa ulohan sa lungon. Nagpanglingi siya’s palibot sulod sa Green Meadow Funeral Homes sa Talamban. Siya rang usa ang nagmata ning Miyerkules. Alas onse sa gabii.
Sabado sa niaging semana namatay si Dr. Puebla, 80 iyang edad. Dugay nang biyudo. Iyang mga anak tua pa sa abroad. Mga igsoon ug pag-umangkon maoy niasikaso sa iyang haya. Doctor of Education siya. Propesor sa Maritrans Academy nga naa’s Mandaue. Daghang mga estudyante niya nga mga proyesyonal na ang nibilar.
Si Michael pag-umangkon sa pag-agawan ni Dr. Puebla. Ang iyang Papa Fernando ig-agaw sa propesor. Pero giisip si Michael nga tinood nga anak sa doctor. Dihang pagkahuman niya’g elementarya sa Molugan, Misamis Oriental, nibiya siya didto ug nanimpalad sa Sugbo, gisagop siya ni Dr. Puebla. Gigastohan sa iyang pagtungha gikan sa hayskul hangtud kolehiyo. Nakahuman siya’g kursong Liberal Arts. Nahimong Interpreter sa husgado. Ug nilain nagpuyo.
Ulitawo pa siya. Sa boarding house iyang gipuy-an sa Capitol Site, may nahibudngan siya. Anang Sabado sa hapon, may dakong kabakaba nga nibatog sa iyang component. Morag palad sa tawo ka lapad ang usa lang ka pako. Kape ang bulok. Naglibog siya kun nganong nakasulod ang insekto. Nga may mga screen man ang pultahan ug bintana sa iyang lawak.
Unya nitingog iyang selpon. May ni-teks. Pagbasa niya, nasayran niya nga patay na iyang uyoan. Kadaghan na man siya atakeha. Nitulo ang luha ni Michael. Hilom siyang nangadye.
"May kalag gyud diay ang tawo. Nia ining kabakaba iyang kalag aron pagpahibawo nako," tuaw niya sa hilom.
"Moduaw ko nimo tiyo kun makalugar ko" niya pa ngadto sa kabakaba. Iyang giablihan ang bintana. Hasta ang screen ug giabog ang alibangbang paggawas. Morag di gustong mogawas. Gipugos og paggawas ni Michael. Gikulbaan siya pag-ayo.
Lunes sa hapon, nibalik ang dakong alibangbang. Dili lang kay kulba lang ang gibati niya. Naningkalas iyang mga balhibo. Ug nipugos og sulti. "Ay'g kabalaka Tiyo. Moduaw lagi ko nimo. Mobilar ko nimo’g tulo ka gabii. Wa lang ko kaanha dayon kay duna koy giasikasong dinalian. Pamalihug sa huwes!" niya pa. Wa na lang niya bugawa ang alibangbang. Nagtungtong gihapon sa component.
Nilingi si Michael pag-usab sa iyang luyo. Nanaglungay ang mga liog sa mga bisita. Si Byron Espino nga tag-iya sa Junior's Vulcanizing, naghagok. Iyang kapikas nga si Mary Jane, mao sab. Sila si Allan Larrobis, Efren Larrobis, Rel Becalas, Alex Tudtud, Richard Dagoc, Teddylyn Reyes, Jomar Suprema, Romeo Brusas ug Jerome Bertes daw manok gidungoy. Sila si Mary Grace Bacus, Norelyn Rosaldo, Fernando Lapaz, Wilben Duhig, Edward Cuena, Roy Zapanta, Marivel Bullulan ug Ritche Tibon, nanagduko. Puro nangatulog. Wa gyud siya’y masangpit. Nakahukom siyang sangpiton si Byron kay makab-ot ra niya sa iyang luyo.
"Bay Byron! Bay! Bay!" ni Michael dalang yugyog sa abaga sa naulahi.
"Ha? Ngano bay Mike?" ni Byron. Gialimungawan?
"Tan-awa ra ang litrato ni Dr. Puebla!" ni Michael.
"Guwapo gyud na iyang uyoan!" ni Byron nga nanglugod sa mata.
"Guwapo bitaw! Pero wa ba kay namatikdan sa larawan? Nagpahiyom o seryoso?" ni Michael. "Seryoso man na!" ni Byron. "Nagpahiyom gyud na!" ni Michael.
"Seryoso lagi!" nakusog ang tingog ni Byron. Manghod sa singka. Nakamata ang ubang namilar.
"Nagpahiyom lagi!" ni Michael.
"Naunsa mong nasaba man mo? ni Mary Jane sa tuo ni Byron. "Naa ay si Michael! Nagpahiyom kuno ang litrato ni Dr. Puebla" ni Byron. Nitudlo ni Michael.
"Ikaw ray gipahiyoman ana Michael. Nahimuot siya nga niabot na gyud ka. Aron pagduaw niya!" ni Mary Jane. Nagpahiyom.
"Mao ba?" ni Michael. Sige’g panglugod sa iyang mata. Wa gyud siya magdamgo. Kay wa man siya katulog. Sa iyang tan-aw nagpahiyom gyud ang larawan ni Dr. Puebla. Wa na lang siya nahadlok. Kay daghan na mang nagmata. (Katapusan)