CEBU, Philippines - Sus, maryosep, wala’y suwerti hagba gyud! pamulong ni Toto nga may dalang pagmahay ngadto ni Tasing nga iyang asawa pagkatapos niya’g basa sa peryodiko nga wala gyud mapatik ang iyang pangalan isip usa sa mga malampusong abogado nga mikuha sa bar exam sa tuig 1995. Si Toto usa ka kawani sa munisipyo sa ilang lungsod sa San Remegio. Tulo na ka buok ang ilang mga anak ni Tasing. Ang duha niini nag-eskuyla sa elementarya ug ang kamanghoran mao pay pagtuon-tuon sa paglakang.
Kugihan nga pagkaasawa si Tasing kay naninda man siya og sari-sari tapad sa ilang balay kansang yuta nga gitarokan gipanag-iya sa mga ginikanan ni Toto.
Nakatapos si Toto sa kursong maestro ug naghinayhinay siya’g eskuyla sa abogasiya sa College of Law sa usa sa mga pribadong kolehiyo ning dakbayan.
Nagmaestro siya sa high school kun maadlaw ug nag-eskuyla sa abogasiya magabii. Sakripisyo ug pag-antos gyod ang iyang gihimo. Mao tong pagkatapos niya sa abogasiya miundang siya sa pagkamaestro ug mibalhin siya og trabaho isip clerk sa munisipyo sa ilang lungsod kay gibakeran man siya sa iyang uyoang konsehal gumikan sa koneksyon niini ngadto sa mayor.
Wala dayon siya mokuha og bar exam didto sa Manila kay naapikihan siya sa kuwarta niadtong panahona. Tulo ka mga tuig ang milabay sukad sa pagtapos niya sa abogasiya nga mikuha siya sa bar exam sa unang higayon.
"Ayaw la’g pagkawala sa paglaum basin pa sa ikaduha o sa ikatulong higayon nimong pagkuha sa bar exam adto na ang imong suwerti nga nagpaabot," alam-alam pa ni Tasing ngadto sa magul-anon niyang bana nga daw susama sa gidat-ogan sa kalibotan gumikan sa wala pagkapasar niini sa bar exam.
Wala tuod kawad-i sa paglaom si Toto nga mahimong hingpit nga abogado sa umaabot nga panahon kay nag-self-review na lang siya sa pagbasa magabii sa mga law books niya.
Mao tong mikuha siya sa bar exam sa ikaduhang higayon didto sa Manila ug ang kuwarta nga iyang balon hapit pulos tinantohan ug ang uban niini mga amot sa mga kahigalaan ug kaparyentehan.
Sa paggawas na sa resulta, mora og natapos na ang kalibotan kay gidimalas gihapon siya.
"Wala gihapoy suwerti, maayo pang ihikog!" nagkanayon si Toto ngadto sa iyang asawa nga gisanapan ang nawong niini sa hilabihang kagul-anan gumikan sa mga pulong nga nabati niya dili pa lang dugay.
Apan misantop sa hunahuna ni Toto nga kun maghikog siya mag-unsa na man lang ang iyang pamilya ilabi na kay gagmay pa ra ba ang iyang mga anak.
"Puslan mang maligo, manglugod na lang gyod ko sa hingpit. Mokuha ko sa bar exam sa ikatulo ug sa kataposang higayon Sing," nagkanayon siya ngadto sa iyang asawa samtang nagdungan sila sa pagpanghigda usa ka gabii niana.
"Maayo hinuon basin pa sa ikatulong higayon adto na ang imong suwerte nga nagpaabot nimo," tubag pa ni Tasing nga dayong piyong sa iyang mga mata gumikan sa kalapoy sa iyang lawas nianang adlawa.
Pilay estorya, mikuha si Toto sa bar exam sa ikatulong higayon. Ang bar exam pagahimoon sa bulan sa Septiyembre ug ang resulta niini mogawas sa bulan sa Marso o Abril ba hinoon.
Sa pagbasa na ni Toto sa peryodiko nga nagmantala sa resulta sa bar examination nga gihimo didto sa Manila nakatuaw siya sa dakong kahinangop.
"Hay, salamat sa Diyos, nakapasar na gyod ko. Usa na ko ka hingpit nga abogado bisan katulo ko pabalik-balika sa Diyos sa Manila alang sa bar exam!" singgaak pa niya nga naglumpat-lumpat sa hilabihang kalipay samtang nagwara-wara ang kamot niya nga nagakupot gihapon sa peryodiko diin nahipatik na gyod ang iyang pangalan nga usa sa mga malampusong abogado sa ilang lungsod.
Maayo gyod nga dili magpakawala sa paglaum ang usa ka tawo basin sa ikaduha o sa ikatulong higayon adto na ang suwerti ug kalipay nga nagpaabot sama kang Toto! (Kataposan)