Pakig-uli sa Pista Senyor

Domingo. Usa ka semana na lang sa wa pa ang Pista Senyor. Sayong nisulod si Dante sa Basilica. Alas sayis sa buntag pa. Niluhod siya sa dapit nga kinadul-an sa imahe sa Senyor. Kinasingkasing siyang nag-ampo.

“Mahal nga Senyor. Ayoha intawon ang samad sa tiil ni Mama Nena. Delikado ra bag maputlan siya, sumala sa doctor. Kay dayabitik man siya,” niya pa.

Tres siyentos mil pesos ang magasto sa doctor ug ospital kun maputlan iyang mama. Kalit nisanag ang panagway sa Santo Niño. Nipahiyom. Ug nakadungog si Dante ug tin-aw kaayo nga tingog sa batang lalaki.

“Pasayloa una imong igsoon!” Nahimut-okan si Dante.

Dako’g sala kaniya iyang manghud nga si Dindo. Sa unang semana sa miaging Disyembre, maoy pag-uli ni Dante sa ilang balay sa Kintolimbo ning dakbayan. Duha siya ka tuig nga nag-alagad isip teller sa Arabian Bank sa Saudi Arabia. Ug nakatigom siya’g P600,000.

Dangtag usa ka semana gikan sa iyang pag-abot, nabaniog sa ilang baryo nga duna kuno’y orden de aresto alang kang Dante. Dakponon kuno siya kay nangawat sa banko nga iyang gialagaran. Daghang mga higala ni Dante ang nangutana niya mahitungod niini. Ginigar niya. Unya nangutana siya’s nakadungog kun kinsay nagpalakaw sa tabi. Nasayran niya nga si Dindo.

Gisukmatan sa maguwang ang manghod pag-abot nila sa ila. Hapit sila magkasinumbagay. Kun wa sila badlonga ni Mama Nena nila nga naghilak ug nagkiangkiang sa samad sa walang tiil, wa sila nihilom. Biyuda na ilang inahan. Kay namatay ilang Papa Dencio sa atake sa kasingkasing lima ka tuig na ang nilabay. Puro sila retirado nga magtutudlo.

Hapon. Alas sayis. Nisulod sab si Dindo sa Basilica. Didto sab niluhod sa pinakaduol nga dapit atubangan sa Senyor.

“Ayoha intawon ang tiil ni Mama,” niya pa nga hapit na mitulo ang luha sa hinay ug kinasingkasing nga pag-ampo. Nisanag ang dagway sa Senyor. Nipahiyom kini. Ug may nadungog si Dindo.

“Pangayog pasaylo sa imong igsoon!” Napatiurok siya.

Paghiuli ni Dindo, nagkatinan-away sila ni Dante. Way tingganay. Isig lingiw lang. Nag-iyahay ug kaon ug panihapon. Nag-iyahay ug sukad. Si Dante didto nagkaon sa pantawan. Si Dindo didto’s kusina.

“Kamo ra man untang duha! Di man mo maghoyhoy,” nigawas sa lawak ilang Mama Nena nga nag-angkihod.

Nanimaho na iyang samad nga naganggrina na. Loto ra sa sapatos ang naingnan niini.

“Gipangayo nako sa Senyor nga mosugot lang kong maputlan ug tiil basta magkauli lang inyong maayong kabubut-on” dugang ni Mama nila dayong balik sa lawak.

Dangtag duha ka adlaw, sayong buntag, nag-itsa-itsa ug bola si Dante sa basketbolan sa ilang baryo. Niapas si Dindo. Papingoypingoy ang naulahi.

“Ah eh! Manoy. Puwede pa ba kaha ko mapasaylo nimo?” ni Dindo. Daw kalodhonon. Wa panumbalinga ni Dante. Nagsige gihapon siya’g itsa-itsa.

“Tungod man lang gud tos akong kasuya nimo. Pareho man unta ta’g kurso nga Banking and Finance. Ikaw ra may nakatiwas. Kulang man ko’g usa ka semester. Kay nasakit man ko. Ikaw naka-abroad. Ako nahimo lang part-time kusinero,” dugang ni Dindo.

Niurong si Dante ug itsa-itsa. Nilingi sa manghod. Wa na ang kalagot sa iyang nawong.

“Ayaw na anang suyasoya. Ang kasuya makabuang. Bag-o pang gihimo ang kalibutan, gipatay ni Cain si Abel tungod sa kasuya. Makadaut gyud sa utok ang kasuya. Paningkamot na lang ug imo. Ayaw na anang suyasuya. May abilidad sab gud ka,” ni Dante. Seryosong nagmaymay.

“Sa ato pa? Gipasaylo na ko nimo?” sa manghod. Niyango si Dante. Nitulo ang mga luha ni Dindo sa kalipay. Nigakos sa maguwang.

Pista Senyor. Sayong buntag. Sayong nangaligo ang managsuon. Sayong nanag-ilis. Apan nasurprisa silang duha. Mas sayo pang nakaandam sa pamahaw si Mama Nena nila.

“Asa man ka ma? Nga mora’g donya man kaayo imong pamostora karong buntaga?” ni Dante.

Nanigang mga mata sa kahingangha.

“Mga anak. Duna koy maayong balita. Dinhi si Dr. Pondoc gahapon. Gitan-aw niya akong tiil, naanam na kuno’g kaalim ang samad. Dili na angay’ng putlon,” niya pa nga mapahiyomon. Hilom nga nagpasalamat sa Senyor ang managsoon. Nag-ulhos-ulhos ug gakos sa ilang inahan.

“Unya asa man diay ka ron Ma?” ni Dindo. “Adto’s Basilica. Kay nakasaad kong magsinulog,” ni Mama nila.

“Ako sab,” nagdungan ang managsoon. – Kataposan