Igo lang kong nakasulod sa simbahan sa Sto. Rosario, mao say pagsulod sa pari sa altar. Gisugdan dayon ang misa. Matag Domingo sa hapon, manimba gyod ko ning maong simbahan. Duol ra man god kini sa akong gipuy-an nga naa ra sa Don Pedro Cui.
Samtang matinud-anon kong nag-ampo, nadapit ang akong pagtagad sa usa ka babaye nga paluhod nga naglakaw gikan sa pultahan sa simbahan paingon sa altar. Naghilak siya. Kalit nga misurok ang akong dugo sa kasuko dihang nailhan ko na siya. Nangayo ko’g pasaylo sa Diyos tungod kay wala ko tiwasa ang misa. Nagdali kong migawas sa simbahan.
Nahibulong si Papa Artemio nga nagyawyaw kong misulod sa among balay.
"Unsay nahitabo, Lorena?"
Mitindog si Papa Artemio gikan sa gilingkorang silya sa among lagwerta. Giagbayan ko niya. Buotan kaayo si papa nako. Pinangga kaayo ko niya. Tungod sa dako niyang pagmahal nako, gusto niya akong tagaan og maayong kaugmaon, nga makatungha ko sa mahalong unibersidad, nga mahatagan ko niya og haruhay nga pagpuyo maong miadto siya sa Dubai, nagtrabaho siya’g konstruksyon didto.
Lisod kami kaniadto bisag bugtong kong anak. Kaswal man lang god si papa sa gitrabahoang kompaniya, ug si mama, nagtinda’g sarisari sa atubangan sa among balay nga kabilin sa namatay nga mga ginikanan ni papa.
"Si Mama Kristina." Hapit dili madungog ang akong tingog.
"Si K-Kristina? Nakita mo si Kristina?"
Nakita ko ang kahinangop sa nawong sa akong amahan. Nakita ko ang tumang kamingaw niya kang mama nga iyang gibati ngadto kang mama diha sa iyang mga mata. Ingon ba lang diay niini kadali ang pagpasaylo ni papa kang Mama?
"Oo, Pa. Sa simbahan sa Sto. Rosario." Gisulti ko sa akong amahan ang gibuhat ni Mama.
"Nagbasol na siya, Lorena. Dili nato ihikaw ang pagpasaylo kaniya. May panahon pa nga magmalipayon kitang tulo. May higayon pa, Lorena."
Wa ko na tubaga si papa. Misulod ko sa akong lawak. Naghinuktok ko. Nahunahuna ko ang nangagi nga maoy hinungdan nga gikasilagan ko si Mama Kristina. Samtang nag-antos sa pagtrabaho si papa Artemio sa Dubai, mikuyog si mama sa laing lalaki. Naluoy ko sa akong amahan nga gibudhian ni mama.
Sa pagpauli ni papa dinhi sa Cebu, gisultihan ko siya sa tanan. Apan nakadawat siya sa nahitabo. Ang dala niyang kuwarta iyang ginegosyo og buy and sell. Milambo kini ug nakatukod sab kami og gamay nga pawnshop.
Kanunay mag-adtoan si Mama Kristina sa gitunghaan kong unibersidad. Maghilak siyang mangayo’g pasaylo kanako. Apan wa ko makahatag og pasaylo kaniya.
Ug karon...
Pagka ugma, nakigkita na sab si Mama Kristina kanako sa eskuylahan. Hapit na lang siya moluhod sa akong atubangan sa pagpangayo’g pasaylo. Misaad siya nga magbinuotan na. Gibulagan na niya ang lalaki nga iyang gikuyogan.
Niining higayona, wala na ko makapugong sa kamingaw ko sa akong inahan. Nalumpag ang kasilag ko kaniya. Naghilak kong migakos kaniya. Gipasaylo ko siya, ug nasayod ko nga husto si papa, may panahon pa aron magmalipayon kaming tulo.
"Salamat, anak. Daghan kaayong salamat."
Sa akong pagpauli, kauban ko na si mama. Ug sa among pag-abot, kinasingkasing siyang gidawat pag-usab ni Papa Artemio. (Kataposan)