Gibunalan sa tanod ang ungo nilang kapitan

Daghan nang gipamalbal dinhi sa ilang balangay. Mikabat na’g napulo ang nabiktima sa mangtas nga ungo. Apan ning maong sitwasyon ingon sa nagpakabuta-bungol lang ang Kapitan. Mora’g wa siya’y gana nga molihok kun bahin na niining hitaboa nga may mabiktima na usab sa balbal.

“Unsa man ni, Kap, magpakahilom lang ta?” ingon nga naglagot si Tokles nga nagpakisayod kang kapitan Romulo. “Nasuko nang mga tawo nimo. Wala ka lang kuno magpakabana ning mangtas nga ungo nga mihasi dinhi sa atong baryo matag gabii...”

“Lisod kontrahon ang ungo. Gamhanan kana sila, Tokles,” hinay ang tingog sa Kapitan.

“Kun mao nay imong katarongan, Kapitan, mahurot ta dinhi sa mangtas nga ungo,” naglagot si Tokles, mora na’g kahambaton sa kapitan.

“Na, hala, sige, kay ikaw may akong Hepe sa mga tanod. Karong gabii, patapoka ang tanan tang mga tanod, kay mag-roving ta karong gabii, ang tumong nato, mao ang pagpatay sa mangtas,” hinay gihapon ang tingog sa Kapitan apan dihay gilaw sa iyang mga mata nga mora’g may kilab sa kalagot. Unya, milakaw dayon kini.

Nianang pagka-gabii, nagbuwagbuwag ang mga tanod aron sa pag-atang sa wakwak nga mangtas. Pag-abot sa alas dose sa gabii diha na ang wakwak, nagbahisbahis na. Si Tokles, nga kaganina rang nakamatikod kay naghupo siya sa luyo sa akasya, nangandam na. Taudtaod may mitugpa. Mitugpa ang wakwak! Nahaatras si Tokles dala ang usa ka tinalinsan nga bagakay. Unya, iya gyung nasaksihan ang bayhon sa tawo. Nakaila siya. Ug klaro gyud sa iyang mga mata nga si Kapitan Romulo. Unya, iyang gisangpit.

“Kap! Kapitan! Ikaw man lagi diay ni,” miatras si Tokles ug tulo ka mga lakang.

Way tingog-tingog nga miduol si Kapitan Romulo kang Tokles. Apan wala pa gani kini makaabot sa nahimutangan ni Tokles, gibunalan ni Tokles sa lawas sa bagakay ang kapitan ug nalukapa kini. Dugsakon na unta ni Tokles sa talinis nga bagakay ang Kapitan dihang may misinggit nga dili kini patyon.

“Tokles, tawon, Do, ayaw tawon patya si Romulo. Maluoy ka sa akong bana,” ni nang Tasia pa nga naghilak. “Naingon siya niini kay gipatakdan kini siya dihang namista kini didto sa Capiz, hu,hu, hu, hu, hu...”

Gibatig kaluoy si Tokles sa ilang Kapitan apan kinahanglan manubag gyud kini sa mga salaud nga iyang nabuhat nga mao ang pagbalbal sa napulo ka buok mga taga dinhi sa ilang balangay.

Taudtaod naulian si Kapitan sa iyang kuyap ug sa iyang pagyanghag kang Tokles ingon sa gibati niya ang tumang kauwaw nga ning tungora nahibaw-an na kun kinsa ang mangtas dinhi sa ilang balangay.

“Tokles,” niya pa. “Dad-a unya ko ugma didto sa buhatan sa Hepe sa kapolisan sa atong lungsod. Silbihan ko ang nabuhat kong kasal-anan...” (Kataposan)