Dili tanang mohilak may luha

Hilabihan nga nakahilak ni Oprit, human sa kasal nila ni Lolo Igong. Kinsa man gud ang magdahom nga magkadayon sila og kaminyo ning usa na katiguwang nga pensionado, sa ikaduhang gubat sa kalibutan, nga madakin-as na lang gani kun makatunob og ihi sa kabaw?

"Hunonga na kanang imong paghilak Oprit! Ang hunahunaa nga karong gabhiona ... hitagamtaman nimo ang katagbawan nga way sama!" ni Lolo Igong pa nga may sagol pangandak.

Ilong tuwapos na si Oprit sa iyang mga ginikanan ning ilang balangay sa Kabatbatan. Makadaghan na siya anhaa sa tinugyanan sa banko nga kinahanglan sa dili pa molapas ang bulan sa Marso, mabayran og hurot ang ilang loan sa yuta nga gitarokan sa ilang balay.

"Malapas gani kanang buwana ning umaabot nga Marso, Miss Oprit Enciso, ayaw lang gayod pagmahay kay gawas nga imbarguhon namo ang yuta nga gitarokan sa inyong balay ... siripon namo ang tanan nimong butang mga appliances ... kun mapakyas ka sa pagbayad!" dihay bahad nga pasiuna sa tinugyanan sa banko.

Gi-loan na man lang gud ni Oprit og ahat ang ilang yuta, kay niadtong panahona, hapit magkadungan og pangasakit ang iyang amahan ug inahan.

Misamot kadimalas kay nag-ulhos-ulhos og pangamatay si anhing Tatay niya Pikto ug si anhing Nanay niya Imak.

Kining tanan ... wa malilong ni Lolo Igong.

"Basta makigminyo ka lang nako Oprit ... maimpas ang tanang utang mo sa banko!" dihay kalig-on sa pasalig ni Lolo Igong.

"Bisan tuod usa na ako ka tiguwang ... pero mas matagamtaman pa nimo ang katagbawan nga dili ikahatag sa usa ka batan-on nga lalaki."

Way hunong gihapon sa paghilak si Oprit. Wa gayod siya masayop sa daan na niyang gipanagna. Igo na lamang nga gikupay ni Lolo Igong ang nagbungdo dapit sa iyang bilahan.

Apan ang labi niyang gikahibugngan kun ngano nga ang kasubsob sa iyang hilak ... wa man gayo’y luha nga moagas?

Didto iyang naamgohan nga ang iyang paghilak kay naminyo siya og tiguwang ... ug nabawi lang kini sa dihang makaingon siya sa iyang kaugalingon nga suwerte de kasahos nga maimpas ang tanan niyang utang sa banko ug igo na lang si Oprit ... mihagawhaw nga nagkanayon:

"Dili ang tanang mohilak ... may luha nga moagas!" (Kataposan)