Sukli sa utang

Gumikan sa hinanaling kamatayon sa amahan ni Lorte, nakasinati og dili tiaw nga kalisod ang ilang pamilya. Ang trabaho sa iyang amahan isip ordinaryong empleyado sa munisipyo sa lungsod sa Mabini maoy bugtong nilang gisaligan sa tanan nilang panginahanglan.

Wala na magpa-enroll si Lorte sa kolehiyo kay nasayod siyang wala nay mogasto sa iyang pagtapos sa gikuha niyang kurso. Hapit na ra ba unta siya mogradwar. Duha na lang ka semester ang iyang kulang. Sa Marso sa sunod tuig makagradwar na unta siya. Naabtan lang sa demalas kay namatay man ang iyang amahan.

Tungod sa maong hitabo, nakahukom si Lorte nga manarbaho sa Manila. Sa iyang pagbiya sa Tambo, nagbilin siya kanako’g dakong kahaw-ang. Siya man gud ang akong kasalo sa pagtagay sa kinawatkawat nga kalipay. Siya’y mibanos sa kaakohan ni Ferdinand pagtubag sa akong lawasnong panginahanglan samtang atua ang akong bana sa Manila.

Mao nga sa dihang miadto na si Lorte sa Manila aron manarbaho ug makatabang sa iyang inahan ug mga igsuon nga nahibilin sa Tambo, kalit lang sab kaayong nahaw-ang ang akong kinabuhi. Kay bisan og ang among relasyon tinukmod sa usa ka forbidden passion, dili man gyud malalis nga si Lorte nahimo nang tipik sa akong kinabuhi.

Kay wala na man lagi si Lorte, nalutas na sab ko sa lawasnong kalipay. Wala nay nakatambal sa akong lawasnong panginahanglan. Gibati ko ang tumang kahidlaw sa kalipay nga unodnon.

May mga gabii nga maghiwasa ko sa akong higdaanan. Daw magsalimuang ko sa higayon nga mahinumdom ko sa romantikong mga yugto sa akong kinabuhi. Usahay dili ko makapugong sa paghimo’g kinaugalingong paningkamot aron matambalan og diyotay ang akong kahidlaw.

Usa niana ka higayon, nagtigbakay ang mga sugarol sa buwang sa Tambo. Nanulong nila ang mga sugarol sa kasikbit nga barangay, sa Banlas. Alegre kaayo ang gipahigayon nga tigbakay.

Human sa tari, usa sa migawas nga mananaog mao si Mar, ang bantog nga labing maayong laking sugarol sa Banlas. Mipalit siya’g ilimnong makahubog sa akong tindahan. Iya kining gipainom sa mga tawo nga nangayo niya’g “balato” kay nakabuno man ang iyang manok.

“Ikaw man toy asawa ni Ferdinand, no?’ Gipangutana ko ni Mar dihang gitunol ko na kaniya ang iyang sukli.”

“Oo,” laktod kong tubag.

“Giuhaw diay ka ron,” mipasumbingay siya. -- Sumpayan pa