Sumbalik barang

Kusog ang paglambo sa tindahan ni Lito sa usa sa mga stalls sa Carbon diin namaligya siyag karneng baboy, baka, kanding ug manok. Wa pa siya magminyo sa edad nga 38 anyos. Pabilin siyang nagpuyo uban sa iyang mga ginikanan.

Usa ka adlaw niana, kalit siyang gibati og sakit sa tiyan. Mitomar siyag tambal sa pagtuong mohunong na kini apan padayon ang paghasmaghasmag sa sakit sa iyang tiyan.

Nakahukom siyang magpahiling og doktor apan ang mananambal way nakitang depekto sa iyang lawas bisan sa nagkalain-laing instrumentong gigamit paghiling niini kun may balatian ba.

Padayon ang gibating sakit sa tiyan ni Lito hangtod nga dili na siya ganahang mokaon ug nakapahugo sa iyang lawas. Nakapabalaka kini sa mga ginikanan niya.

"Nagduda kong gipadautan ka anak. May nakasulti nako nga adunay maayong tambalan sa Toledo. Ilado siya ug sayon rang tultolon ang gipuy-an," matud pa sa amahan ni Lito.

"Sige pa, adtua aron atong hibaw-an kun unsa gyud ning sakita," tubag ni Lito.

Sayong migikan ang amahan ni Lito ug hapon nang nauli kauban ang usa ka tiguwang babaye.

"May nagbarang kanimo Undo," pahayag sa tambalan.

Sulod sa lawak gipaspasan ang iyang kalawasan ginamit ang usa ka itom nga panapton samtang may giyamyam ang tambalan. Kalit may nangatagak nga mga lansang numero uno ug tamtaks gikan sa lawas ni Lito.

"Mao kini ang nagdag sakit sa imong tiyan, Undo. Mawa na karong taudtaod ang gibati mong sakit.” Matud sa tambalan.

Tuod man nawa ang sakit sa tiyan ni Lito. Gisultihan siya sa tambalan nga may nagdaut kaniya. Matud pa nga may gilubong pa kining tuway-tuyaw ilawom sa ilang kusina nga gipaagi sa kilat.

Nagpakuhag sundang ang tambalan ug iyang gipabarug ang sundang nga way naggunit ibabaw sa sementadong sawog.

"Timailhan kanang anaa sa tungod niini ang gilubong nga tuway-tuway nga magda og kadaut kanimo kun di nato makuha."

Gikawot dayon nila ang maong dapit ug nakita nila ang usa ka itom nga panapton. Gibukhad sa tambalan ang panapton ug nakita nila ang tuway-tuway.

"Mao kini ang makadaut kanimo. Kun wa pa ka madali pagtambal layo rang usa ka semana ug mamatay ka na."

"Isud ta kinig gamay'ng kahon lakip na kadtong mga lansang ug tamtaks ug sunogon. Ipalabay nato ang mga abo ug ang ubang sinunog nga nahibilin ngadto sa sapa," sa tambalan pa.

"Karon natapos ko na ang angay'ng buhaton ug hingpit ka nang luwas sa nagpadaut kanimo nga paryente ra nimo. Gumikan sa imong paglambo sa negosyo labihan ang iyang kasina hinungdan nga gusto siyang mawa ka sa iyang panan-aw. Kinahanglan nga ato sab siyang patagmon sa iyang gibuhat," matud sa tambalan.

Paglabay sa mga adlaw, namatikdan ni Lito nga midaut ang iyang iyaan nga iyang makit-an nga maoy mobantay sa tindahan niini atbang sa ilang balay.

"Si Tiya Ising diay ang hinungdan sa akong pag-antos nga hapit ko ikamatay. Karon, siya na usab ang mobati sa maong balatian. Basulan na niya ang maong dautang binuhatan nga misumbalik kaniya." (Kataposan)