Nangayam si Berto sa lasang sa Balagon. Ingon gyud siya niini mahiligon sa pagpamusil og mga langgam. Ug kay nadungog man nga daghang mga langgam ug mga baboy ihalas ang lasang sa Balagon maong naaghat si Berto nga adto na lang mangayam sa maong lasang. Dala ang iyang ripli nag-inusara siyang mitungas paingon sa lasang sa Balagon.
“Ikaw rang usa, Berto?” ni Liza pa nga iyang asawa.
“Ngano man diay gud kun ako rang usa. Unsa may kahadlokan nako? Duna bitaw koy armas. Nia pa gyu’y mga hunting knife nga akong dala.”
“Dako man gud ang lasang sa Balagon, basin og masaag ka unya,” medyo nahingawa ang iyang asawa.
Apan, wala gyud patuo si Berto kay mipadayon gyud siya sa iyang tumong nga mao ang pagpangayam og mga ihalas nga mga mananap sa lasang. Duna na siya’y kasinatian sa pangayam kay usa siya ka sundalo.
Tuod, sa didto na siya sa lasang morag gibati siya og kadasig kay daghan kaayong mga langgam sama sa alimukon, tokmo, puya, kogakoga ug uban pa ug daghan na siyang nakuha nga mga langgam.
Unya, dihay binaw o osa nga mikalit lang pagpatim-aw, iyang gipusil, apan wa maigo. Iyang gisundan ug sa iyang paggukod sa osa, didto siya mahimuntog sa usa ka payag nga nahimutang sa may utlanan sa lasang. Usa ka tiguwang ang misugat kaniya nga nanaog gikan sa payag.
May gipangita ka, Undo?” niini pa.
“Oo, Iyo, usa ka osa ug kusog kaayong midagan paingon dinhi,” tubag niya.
Layo na to’g nadaganan. Idlas nang mga hayopa. Tabi, taga patag ka?” sa tiguwang pa. “Nia ka aron mangayam, di ba?”
“Oo, Iyo.”
“Ayaw’g kompiyansa dinhi, Undo, dunay daghang ungo dinhi sa lasang sa Balagon.”
“Wa ko mahibawo,” tubag ni Berto. Unya, gibaatan ni Berto ang iyang samad nga nasangit sa tunokong kahoy sa iyang paglutos sa binaw.
“Uy, nasamad ka man diay, Undo. Yuna pa, kay ato nang tambalan,” matud sa tiguwang. “Ako diay si Garyong, nag-inusara lang ko dinhi sa payag kay patay na ang akong asawa ug duha ka anak...” unya misaka si Garyong ug sa pagbalik niini may dala nang garapa.
Hapdos ang tambal nga gidapat sa samad ni Berto. Miping-it si Berto. Unya, pagka taudtaod nahanaw ang kahapdos.
“Kinsa toy ngalan nimo, Undo?” sa tiguwang pa.
“Berto, Iyo,” tubag ni Berto.
“Berto nia pay lain kong tambal. Pangontra kini sa mga ungo. Inig pauli mo karong gabii lagmit makasugat ka’g mga ungo. Busa, aron pagpanalipod sa imong kaugalingon, imna dayon kining maong lana,” miigham si Iyo Garyong.
Tuod, sa pagpauli ni Berto higabhian siya ug sa may kinasang-ang dalan paggawas na sa lasang dunay duha ka ungo nag-atang sa dalan. Dinhi, gipusil niya ang duha ka ungo sa dala niyang ripli apan igo lang silang mitukiki pagkatawa sa kinataw-anan nga morag nagwakwak. Dinhi nahinumdom siya sa lana nga hinatag sa tiguwang, iya dayong giinom. Pagkataudtaod morag migaan ang iyang lawas ug dunay mitubo sa iyang bukobuko ug sa iyang paghiram nahikapan niya nga duna na siya’y pako. Nahimo na siyang ungo! tuaw niya. Unya nabati niya ang tingog ni Iyo Garyong, “Berto, parehas na ta, ungo.
“Unsa, ako nahimo nang ungo, Iyo Garyong?” ingon sa wa siya makatuo.
“Oo, Berto, kauban ka na namo dinhi sa lasang sa Balagon ug sukad karon, wa nay makahilabot nimong ungo kay ungo ka na man sad, he,he, he, he!” ug nakita ni Berto nga milupad ang tiguwang. Misunod usab siya sa paglupad. (Kataposan)