Giawitan sa ungo ang iyang gikaibgan

Pagkamatay ni Clara ang inahan ni Tomas nga matud pa usa ka mangtas nga ungo nga adto mangabat sa silingang barrio puwerteng tiyabawa ni Tomas kay siya na man lang unyang usa ang magtikaw-tikaw sa ilang balay.

Dako kining ilang balay nga gilibotan sa mga dagkong kahoy sama sa tugas, akasya, anunang, bangalnga ug labaw sa tanan may dako pa gyud kaayong punoan sa dakit nga nahimutang sa may tampi sa sapa.

Kinoral kining balay nila ni Tomas ug may gidak-on kining yuta nga gitukoran sa ilang balay kay misangko man hasta ngadto sa may sapa diin tua ang karaan ug habog nga baliti mahimutang. Ang tanan nilang mga silingan mora’g kuwang gyud og pagtuo bahin kang Clara nga usa kini ka mangtas nga ungo kay sukad masukad wala pa man gyud mahitabo nga dunay tawo nga giabat dinhi sa ilang balangay.

Busa, wala pod sila’y pagduda kang Tomas. Sa pag-inusara ni Tomas sa ilang balay mao na lay iyang kalingawan og hapuhap ang usa ka iring itom nga binuhi sa iyang nanay Clara. Buotan kining maong iring kay dili laagan. Anha lang kini maglakawlakaw sa may tugkaran ug sa may likod sa ilang balay.

Usa ka buntag dihang miadto si Tomas sa merkado aron pagpamalit og utanon kay gusto siyang mag-utan, nadapit ang iyang pagtagad sa usa ka dalagang tindera nga ginganlag Myra. Guwapa kini si Myra ug may uyab na nga usa ka magbabalak nga si Nikol. Matag gabii mamisita gyud si Nikol kang Myra ug si Tomas nga maunhan kanunay igo na lang nga maglantaw sa atbang. Unya, nakahigayon si Tomas sa pagduol kang Myra dihang nag-inusara kini sa ilang puwesto sa merkado.

“Mamisita unya ko nimo karong gabii, ha, May,” ni Tomas pa way lipodlipod nga mipadayag. “Kana kun mosugot ka....”

“Okey ra, uy, pero may uyab na man ko, Tomas,” sa dalaga pa.

“Uyab ra man kaha. Dili pa man nimo siya bana, may paglaom pa ko,” ug dayong lakaw ni Tomas.

Pag-abot niya sa ilaha kalit lang nga may nabatyagan siya sa iyang lawas. Morag migaan ang iyang lawas ug mihuot ang iyang dughan ug hangtod nga nalipong siya, ug sa iyang pagmata diha ang iyang iring itom sa iyang tupad nga nagngiyaw.

Mibangon si Tomas ug nanamin ug nakugang siya sa iyang nakita nga hitsura diha sa salamin. Seguro, mao na kini ang giingon sa iyang nanay Clara nga inig takdol sa buwan mamahimo siyang usa ka mangtas nga ungo sama sa iyang inahan nga si Clara. Ug ingon sa wala na niya kini ikatingala kay nasayod man siya nga kaliwat sila’g ungo.

Usa ka gabii nakahukom siyang haranahan si Myra. Maayo siyang mogitara busa dili siya maglisod sa pagduyog sa kaugalingon niyang awit.

Tuod, sa wala pa siya makaabot sa tugkaran nilang Myra may nadungog siyang dunay mibalak ug sa dihang duol na siya maoy iyang nakita si Nikol nga mao diay ang mibalak. Nindot ang gibalak sa uyab ni Myra.

Taudtaod mipauli si Nikol ug siya ang mipuli ug misugod dayon siya sa pagkanta dinuyogan sa iyang gitara. Unya, wala damha nga misubang ang takdol nga Buwan ug kalit lang nga nausab ang iyang bayhon kay nahimo na siyang ungo. Ug tayming usab nga nanambo si Myra sa bentana ug nakasinggit kini sa iyang nakita nga nagkanayon, “U-ungooooo.. Tay, Nay, may ungo nga nangharaanaa!!! kalaksot sa iyang nawonggggg!!!!

Aron dili mahibaw-an milupad si Tomas pahilayo sa balay nila ni Myra. -- Kataposan