Mao pay pagsilang sa adlaw sa pagpauli ni Milanie sa gipuy-ang eskuwater sa siyudad. Nagbuntag siyang way tulog. Anad na siya sa maong kahimtang. Usa siya ka G.R.O. sa inilang beerhouse sa uptown.
Batan-on pa si Milanie, 18 anyos. Husto sa gitas-on og lawas. Matahom. Attractive siya sa mga lalaki. Pila na ba ka lalaki ang iyang gikadulog sa bugnaw'ng lawak sa motel? Daghan na. Apan may igo siyang katarongan nganong misulod siya sa maong trabaho.
Kaugmaon. Edukasyon. Kini ang iyang gipangandoy sa iyang kinabuhi nga di ikahatag sa biyuda niyang inahan, nga masakiton pa gyod sa baga.
Molakaw pa siya ngadto sa gamay nilang pinuy-anan gikan sa kanaogan niya sa sakyanan. Tuyhad siyang milakaw. Pinataas ang agtang. Siya ra ang gitan-aw sa mga libakera sa ilang dapit nga sayo pa gani nagtsismis na sa daplin sa dalan.
"Kaanugon sa kaguwapa, giusikan lang!"
"Morag kinsang prinsesaha nga molakaw, apan dunot na diay!"
"Eskuyla-eskuyla pa sa college, apan nagbaligya diay sa dungog!"
Mao kini ang nadungog ni Milanie gikan sa mga tabiang babaye sa ilang lugar. Apan naanad na siya sa pagdaot kaniya. Wa na niya tagda ang mga libak nga kanunay niyang madunggan. May katarongan siya, kini ang kanunay niyang gisilsil sa iyang alimpatakan.
Gahing ubo sa iyang Mama Meling ang misugat kaniya sa iyang pagsulod sa ilang payag. Usa ka barung-barong nga daghan nag tinapakan ang bungbong ug atop, nga karton ang gitapak aron di motulo kun moulan ug di sila malili sa gawas.
"Imna ning tambal, Ma," matud ni Milanie nga mitunol sa kapsula nga iyang gipalit kagabii sa wa pa siya mosulod sa beerhouse. Gitunol sab niya ang baso nga may sulod nga tubig.
"Salamat, anak."
Napaak ni Milanie ang ubos niyang wait tungod sa kaluoy sa iyang inahan. Sayo kining nabiyuda, namatay ang iyang Papa Fidel dihang nadasmagan sa trak de karga sa piyer. Kargador lang ang iyang amahan sa piyer.
Si Mama Meling na ang nagpahuman niya sa hayiskol pinaagi sa pagpanawat og labada. Tungod niini, nagkasakit sa baga ang iyang inahan. Gusto siyang makakuha og kurso aron mahaw-as sila sa kalisod. Maong napugos siya sa pagsulod isip Guest Relation Officer sa beerhouse. Nag-eskuyla siya’g ma-adlaw. Human sa paniudto ang iyang klase. Ug paggawas niya sa unibersidad pagka gabii, modiretso siya sa pagtrabaho.
Nanglabay ang mga adlaw. Namatay gyod si Nang Meling. Nag-inusara na lang si Milanie. Apan nagpadayon siya sa iyang trabaho ug pagtungha. Nabantok na ang iyang kasingkasing sa mga libak sa mga tawo sa ilang dapit. Wa na siya magtagad ning tanan.
Usa ka hapon, miduaw si Milanie sa lubong sa iyang inahan. Nagdala siyag lab-as nga mga bulak. Nagdagkot usab siya og kandila. Lahi na ang iyang hitsura karon. Nagsul-ob na og desenteng biste. Katahaan na ang iyang pamayhon.
"Ma, sa kanunay nia ka sa akong kasingkasing. Di ko makalimot nimo, Ma, kay gimahal tika pag-ayo."
Usa na ka hingpit nga propesyonal si Milanie. Nagtrabaho na sa usa ka banko sa siyudad. Milampos gyod siya sa kaugalingong paningkamot luyo sa mga pagbiaybiay sa mga tawo sa ilang lugar. Malipayon na siya sa kaayohan nga gihatag kaniya sa Dios. (Kataposan)