Ang gugma ni Mariquita

Lawom na ang gabii sa banika ug mikuyanap na ang mabugnaw'ng banikanhong huyuhoy sa dihang, "Adios Mariquita Linda," maanindot ug matagming kaayo ang tingog sa miawit. "Aalis na ako pagkat ayaw mo pang dinggin ang pagsinta."

"Kinsa man ron -- kanindot sa tingog," hunghong ni Mariquita sa ig-agaw nga si Melani.

"Si Giovanni tingali ron kay mokanta man na siya usahay bisan lawom na ang gabii diha sa iyang payag. Ikaw man seguro ang gipahinungdan Mariquita."

"Ngano god tawon nga ako nga wa man gani mi magkaila."

"Duha ka na ka semana dinhi wa pa gyud mo magkaila?"

"Pero nakita ko na siya sa may bintana -- guwapo siya di ba? Morag luoy kaayo siyang tan-awon."

"Luoy gyud kay bakol man."

"Ha! Nganong nabakol man?"

"Nahulog siya sa lubi sa bata pa ug migamay ang usa ka tiil tungod sa pagka-bali ug wa na gyud mauli-i, pero makalakaw siya kay naa may kratsis."

"Unsa may iyang panginabuhian?"

"Tanang utanon sa merkado iya na. Tibuok adlaw naa ra siya sa iyang mga tanom kay siya na man lang usa."

"Wa na siya mangulitawo nimo?"

"Mangi-ulawon kaayo na. Nakaanhi lang na sa amo kay gidala ni Tatay. Usahay mopalit ko og utanon niya apan dili niya pabayran."

"Mangatulog na ta," miagda si Mariquita, "kay mamalit ta og utanon kang Giovanni ugma sa buntag."

Parehong desi otso ang mag-agaw apan bag-o lang nga magkasunod nga namatay ang mga ginikanan ni Mariquita mao nga gisagop na lang siya sa iyang iyaan nga inahan ni Melani.

"Maayong buntag Giovanni," nangatahuran ang duha.

"Oy, Mel, kinsa man ning imong kuyog?"

"Ako siyang ig-agaw Van, si Mariquita pero anhi na siya puyo sa amo kay patay na man ang iyang  mga ginikanan."

"Kumosta ka Mariquita -- kaanindot sa imong ngalan ma'am pareho man sa akong giawit gabii."

"Salamat Van. Ikaw diay tong among nadungog kagabii."

"Pasayloa lang ko kun nakatugaw ko sa inyong pagkatulog ma'am."

"Wala ka makatugaw Van kay nagustohan kaayo namo ang imong awit," matud ni Melani.

"Bitaw Van," midason si Mariquita," gusto namo nga maminaw sa imong mga awit. Gidapit ka namo karong gabii sa balay."

"Maulaw kaayo ko ninyo labi na sa akong kahimtang," mapainubsanon nga balibad sa ulitawo.

"Dili angay ika-ulaw ang apan sa usa ka tawo. Si Mariquita na gyud nang midapit nimo, ayaw siya og balibari."

Sukad niadto kanunay na si Giovan ni sa ilang Melani hangtod nga nagkagustohan sila si Mariquita. Usa niana ka gabii. "Andam ka bang dawaton ug dili ikaulaw ang akong pagba bakol Mariquita?"

"Sa tibuok kong kasingkasing -- oo Giovanni." (Kataposan)