Maanyag nga dalaga anak sa Mangtas

Panadtaran, San Fernando, Cebu

Wala nay giilang labing matahom ug maanyag nga dalaga dinhi sa balangay sa Santa Fe kun dili si Irma. Daghan ang naibog sa dalaga ug apil na niini ang manananggot nga si Pael.

 Buotan kini si Pael ug may hiyas siya nga gidayeg sa hilom sa mga lumolupyo dinhi sa Santa Fe ug ang maong hiyas mao ang pagka kugihan. May lapad nga uma si Pael ug may mga tinanom usab siyang mga lagutmon ug mga utanon. Matag hapon sa dili pa mosalop ang adlaw dili gyud tuyoon nga mag-awit dayon si Pael kay matud pa liwat kuno kini siya sa iyang amahan nga si Tanciong nga nahulog sa sanggotan ug ang pagkahulog niini maoy namatyan dihadiha.

Ang tingog ni Pael usahay molahos sa payag nila ni Irma, kay naa ra man kini sa atbang sa kinaubsan. Ug masorpresa dayon si Pael sa kalit nga pagbutho ni Irma nga mapahiyomon uyamot.

“Nindota sa imong gikanta, uy, Pael dungog kaayo didto sa among payag,” sa dalaga pa. “Ganahan gyud ko sa imong tingog, kay bugnaw kaayo...”

“Salamat, ha, Irma,” maulawong tubag ni Pael. “Nia man lagi ka...”

“Nia ko tungod sa imong awit,” pahiyom ni Irma.

Mipahiyom usab si Pael. Hinuon, nahibawo na si Pael bahin sa tabitabi nga ang mga ginikanan ni Irma hilabihan ka mangtas nga ungo kay namugno kini didto sa Tabok usa ka gabii niana. Sila gyud ang magtiayon ang namugno sa mamalitay og baka nga ilang giatngan. Maayo gani kay may mga tanod nga nag-roving ug natabang ang gibugno.

“Guwapa kaayo ka, uy, Irma,” matud ni Pael. “Suwerte kaayo ang mamahimo nimong bana...” ni Pael.

“Suwerte? Para nako demalas hinuon kaayo, kay kaliwat man mig ungo. Di ba mao may tabitabi dinhi nga sila si Tatay ug Nanay nako mga ungo kuno kay namugno sa Tabok...” wala motan-aw si Irma sa ulitawo.

Naluoy si Pael sa dalaga busa iya na lang kining giduol og giagbayan. Wala siya badlonga sa dalaga. Iyang gikuptan ang suwang ug unya gihagkan. Mipiyong si Irma. May hilom usab diay’ng pagbati ang dalaga sa ulitawo kay sa paggakos ni Pael wala na man moreklamo ang dalaga ug hangtod nga nahitabo ang dili buot mahitabo. May mga luha ang mga mata sa dalaga nga namulong: “Pael, ayaw baya ko pasagdi, ha, imo na baya kong nakuha...”

Sukad niadtong gabhiona sa payag ni Pael, wala na motumaw si Irma. Busa, usa ka gabii niana, nakahukom si Pael nga iyang bisitahan si Irma aron ilang sabotan ang adlaw sa iyang pagpamalaye ug ang adlaw sa ilang kasal.

Sa duol na siya sa may lugot, may nabati siyang singgit sa pakitabang. Midali dayon siyag dagan paingon sa nagpaninggit nga tingog. Tuod, sa pag-abot niya didto maoy iyang nakita ang usa ka lalaki nga gibugno sa usa ka mangtas nga ungo. Iyang gisinggitan.

“Hoy, Ungo!” Ug sa pagyanghag sa babaye nakita gyud niya nga si Irma ang mangtas nga ungo ug dinhi nausab ang iyang laraw sa pagpakigminyo niini ug nausab ang usa ka pagbati nga naumol na unta diha sulod sa iyang kasingkasing. Ug gisundan sa iyang panan-aw ang paglupad ni Irma biniyaan ang lalaking iyang gibugno. -- Kataposan)