Kasilag Ug Kaluoy

Gisuwerte si Gardo. Nakapuga siya sa bilangguan sa siyudad. Usa ra ang iyang tuyo sa pagpuga. Ug kini mao ang pagpanimalos kang Albert. Si Albert ang nakaingon nganong nabilanggo siya. Upat ka tuig na siyang nag-antos sa presohan.

Sulod sa maong gidugayon, ang kasilag niya kang Albert ang kanunay nga naghasol kaniya. Kinahanglang makapanimalos siya niini. Kinahanglan gayod.

Nahumod sa singot ang iyang sinina tungod sa pagdinagan. Ug dihang layo na siya, ug naseguro nga dili na siya madakpan sa mga guwardiya sa bilanggoan nga migukod kaniya, naglakaw na lang siya. Mihangos siya pag-ayo sa kakapoy.

Lawom na kaayo ang kagabhion. Mipahulay siya sa tagong dapit. Unya, may nakita siyang hinayhinay nga nagabhian sa gawas sa usa ka barung-barong. Hilom niyang gikuha ang usa ka karsones ug usa ka tisirt. Sa layu-layong  dapit sa barung-barong, nag-ilis siya. Unya iyang gilabay sa layo ang uniporme niya sa pagka binilanggo.

Misakay siya sa unang biyahe sa bus sa sayong kaadlawon paingon sa Santa Catalina, kuwarenta ka kilometro gikan sa siyudad. Samtang  nagdagan ang bus nga iyang gisakyan, namalik sa iyang handurawan ang hinungdan nganong napreso siya.

"Si Albert ba, Gard, mapugsanon kaayo. Bisag ako nang gibalibaran ug gisultihan nga trato na ta, nanghulga nuon. Angkunon gyud kuno niya ako sa bisan unsang paagi."

Nahinumduman pa niya ang gisulti ni Katrina, iyang hinigugma. Karibal niya si Albert sa dalaga. Apan ang iyang gugma maoy gidawat ni Katrina.

"Paglikay lang gyod kaniya, Kat," matud usab niya niini. "Mohunong na si Albert sa iyang pagpangulitawo nimo kun magpakasal na ta."

Usa ka gabii, naabtan niya si Albert nga milugos kang Katrina. Nag-inusara lang si Katrina sa ilang balay niadtong tungora. Wala pa mahiabot ang iyang mga ginikanan nga naninda sa merkado sa lungsod. Bugtong anak usab ang dalaga.

Sa iyang kasuko, nagdali siyang mikuha og sundang sa kosina. Gitigbas niya si Albert. Apan nabuhi si Albert ug siya nabilanggo. Gisilotan og dose ka tuig. Adunahan ang mga ginikanan ni Albert. Ug siya anak lang og kabos.

Sulod sa bilanggoan, kanunay niyang gihandom ang pagpanimalos kang  Albert ilabina nga naminyo si Katrina niini. Ug karon mao na ang panahon. Patyon niya si Albert!

Ngitngit pa sa iyang pag-abot. Naniid siya sa balay nilang Albert. Sa iyang nasayran, sa balay sa mga ginikanan kini nagpuyo uban kang Katrina. Hilom siyang nakasulod sa dakong lagwerta. Gikuptan niyag maayo ang punyal nga maoy iyang ihunos sa kinabuhi sa banyaga. Unya, dihang nahayag-hayag na ang subangan, iyang nakita si Katrina nga nagtulod og wheelchair. Si Albert ang sakay sa silyang may ligid. Nakugang ang magtiayon pagkakita kaniya.

"G-Gardo?" Hapit magkadungan pagsangpit kaniya ang duha.

"Oo, ako!" Nagkagot ang iyang mga bag-ang nga mitutok kang Albert.

"Bakol na siya, Gardo." Naghilak si Katrina. "Inutil na siya sa tibuok kinabuhi. Nadisgrasya siya sa sakyanan. May anak na kami, Gardo. Nakat-on na usab ako pagmahal kang Albert."

Wala makatingog si Gardo. Nahiugbok siya sa iyang gitindogan. Iyang gitutokan si Katrina nga nagdanguyngoy. Unya mitan-aw usab siya kang Albert nga may luha ang mga mata.

Nakaginhawa og lawom si Gardo. Hinay siyang mitalikod sa magtiayon. Migawas sa lagwerta. Mipaingon sa presinto sa kapolisan sa lungsod aron moampo.  (Kataposan)