Ning buntaga, gipasarap ko ang akong panan-aw sa palibot sa usa ka ektaryang patag nga maisan nga gikugihan ko sa pagtikad ug pag-amuma. Migiswid ang akong pahiyom. Nagbanay na sab ang tambok ug berde kong kamaisan.
Giabunohan ko lang kini og sinakong guwano nga gipangunayan ko'g panguha ug paghakot ilawom sa dakong langob sa sityo Candangas. Sa kadaplinan, nanagtuybo usab ang dasok nga punoan sa kasagingan nga namungingi na sab sa binulig nga bunga. Sa linain nga luna sa patag nga luna, mibuswak usab ang lainlain nga berdeng utanon nga gihimalitan sa among baryo. Bisan nag-inusara kong nagpuyo sa balay'ng tinakumba nga kabilin sa mitaliwan na nakong mga ginikanan, apan nagpuyo ko sa kaharuhay bisan sa akong pagkayanong mag-uuma. Laim bay mag-abot ang laon ug bag-o kong sinangging mais matag tigsanggi. Puyra buyag, nakatigom gyud ko og ubay-ubay na nga salapi sa banko-rural sa among lungsod. Hilabihan usab nga pagsanay ang binuhi kong mga hayopan sama sa manok, kanding, baboy ug baka, way labot sa torong kabaw nga maoy badibadi ko sa pagtikad sa patag kong uma.
"Sus, pagminyo na uy, Marlo! Nagkinahanglan ka'g kaabag...!"
"Sus, pagkasuwerte sa babaye nga makaangkon sa imong gugma, Mar...!"
Daghan sa akong mga silingan ang nagdasig kanako sa pagminyo na gayud. Apan unsaon man lagi nga ang babaye nga natingban sa akong pagmahal, halayo naman nga kab-uton alang kanako. Oo, si Maylita! Usa na siya ka Certified Public Accountant ug dili na ko angay sa tinipigan kong paghigugma kaniya. Usa na ka propesyonal si Maylita ug nasyod ko nga daghan na usab nga mga propesyonal nga lalaki nga naninguha sa pag-angkon sa iyang gugma. Ako? Mingisngis ko. Mitalaw. Ang malipayong panag-uban namo ni Maylita diha ra kutob sa among panagklasmit sa hayskol, hangtod na sa among paggradwar. Igo na lamang ko sa tan-aw kang Maylita. Hilom ug giluom ko lang ang akong gugma ngadto kaniya. Gitipigan ko lang kini. Ambot ba, wa sab ko masayod kun may gugma ba kaha kanako ang akong katalirungan sa among baryo.
"Igo ra gyud ko kutob sa hayskol, Maylit! Di na makasugakod sa paggasto kanako sa kolehiyo ang mag-uuma kong mga ginikanan...!
"Sa siyudad ko mopadayon pagtungha sa kolehiyo, Mar! Gusto kong mahimong usa ka CPA damlag...!"
"Negosyante man god ang imong mga ginikanan, Maylit! Swerte ka. Layo man god og gintang ang atong kahimtang...!"
Gibuhian ko ang lawom nga pangagho. Nagpabilin kong ulitawo nga wa gyud manguyab og babaye sa among baryo. Hangtod karon, si Maylita pa gihapon ang gipitik sa akong kasingkasing. Mihangad ko sa langit. Pagkalayo sa langit! Sama ang gilay-on sa akong gugma ngadto ni Maylita nga dili ko gayud maangkon.
"Marlo...! Mar! Sus, ania ra man diay ka dinhi sa imong uma, uy! Didto ko sa imong balay!" nasawod sa akong pandungog ang singgit sa usa ka babaye, nga nagdangadanga sa akong nahimutangan. Si Maylita! Nahiuli diay kini sa among baryo kay nagtrabaho man kini sa usa ka banko sa siyudad. Mora'g giluparan og buntog ang akong dughan. Nagpahiyom si Maylita nga miduol kanako.
"Ikaw ha, Mar, arte na ka kaayo! Abi kay paspas naman kaayo ang imong pag-asenso sa panguma sa atong baryo...!"
"Layo ra ko kaayo ikomparar nimo, Maylit! Desente ang imong pag-asenso!"
Mipalain si Maylita nga nagpahiyom gihapon.
"Ugma, birtde nako! Anhi ko magsaulog sa atong baryo, Mar! Nia na ko maasayen sa banko sa atong lungsod! Gusto kong mopalit sa imong mga kanding ug mga baboy nga lapaon ug litsonon sa akong birtde ugma. Ikaw ra man ang nainila sa atong baryo nga daghan og binuhing hayopan! Okey ba, Mar....!"
Gitutokan ko si Maylita nga maulawon kaayo. Pastilan, pagkaguwapa na gyud niya. Nagbutokbutok ang akong dughan nga miharong pagtutok kaniya.
"Mga kanding ug baboy...? Way problema, Maylit! basta ikaw! Binirtdihan ko nimo! Libre...!"
Nahagakos nako si Maylita. Wa ko makasabot sa akong gibati nga migakos usab kaniya. Paraygon nga mihangad kanako ang dalaga.
"Mar, gusto kong motambong ka ugma sa akong birthde ha...!"
Miyango ko nga naggakos gihapon kaniya. Nagtinutokay mi. Dugay. Mora ba'g may dugay na nga pagbati nga naglublob sa among dughan ug gusto namong takduon ug sutaon niadtong orasa sa kabuntagon diha sa padayon namong hugot nga pagginaksanay. (Kataposan)