Mahimog ungo inig takdol sa buwan

Takdol na ang buwan ug nahibulong si Henyo kay wala na sa ilang taas si Nanay ug Tatay niya. Mahadlok ra ba gyud siya basta siya rang usa panahon sa gabii.

Bisan pag anaa siya sa ilang balay bation gyud niya ang kahadlok labi na gyud nga nakadungog siya’g istorya bahin sa mga ungo, anananggal, wakwak, sigbin ug anay kuno nga nagbakya.

Bisan tuod morag sultisulti lang ni pero kusog kaayo ang iyang imahinasyon ug manlimbawot dayon ang iyang mga balhibo.

Ug karon nahibulong na usab siya sa iyang Nanay Potin ug Tatay niya Kadyo nga wala man sa ilang balay nga dinhi man unta to sila kaganina. Hayag karon ang buwan kay takdol. Unya may nabati siyang uwang sa iro. Gibati na gyud siya og kakuyaw. Ambot kadiin siya maliwat nga may pagka hadlokan man siya panahon sa gabii. Karon nakahukom siyang iyang tawgon sila si Tatay ug Nanay niya.

“Tayyyy! tayyyyy Kadyoooo!! Nayyy Potinnnn!!!” milanog ang tingog ni Henyo apan way mitubag. Hinuon, may nabati siyang morag nagwakwak. Wakwak! milupad ang iyang espiritu sa kalisang. Busa, midagan siya paingon sa kuwarto ug nagbukot sa habol. Ug samtang nagbukot sa habol nagpaminaw usab siya sa tingog sa kagabhion. Ug nakatulog siya wala dangtig dugay.

Pagka ingon ugma, iyang gipangutana sila si Tatay ug Nanay niya.

“Nawa man lang mog kalit kagabii, Nay, Tay, hadlok baya ko,” ni Henyo pa nga ingon sa naglagot. “Hibawo bitaw mo nga hadlokan kaayo kog gabii...”

“Sige lang, anak, kay dili ka na unya mahadlok inig abot sa kagabhion, kay duna miy ihatag nimo. Usa kini ka sulondon nga gahom sa atong kaliwat,” seryoso ang tingog sa iyang Tatay Kadyo. “Ugma, sa gabii, amo nang ihatag ang maong kabilin...”

Nianang pagka ugma sa gabii, gitawag siya ni Tatay niya Kadyo didto sa kuwarto. Miduol siya. Didto sa kuwarto diha sila si Tatay Kadyo ug nanay niya Potin nga naglingkod sa kama.Unya may gikuha si Tatay niya Kadyo nga morag liso nga itom nga mora ka dako sa lugas sa mais. May baso pod nga puno sa tubig nga gikuptan si Nanay niya Potin.

“Sige, imna na ni, Dong Henyo,” hinay ang tingog sa iyang amahan. Ug way daghang langas iyang gitulon ang liso pinaagi sa pag-inom sa tubig diha sa baso. Taudtaod, gibiyaan siya nila ni Tatay ug Nanay niya.

“Dili kana unya mahadlok sa gabii, anak,” mipahiyom si nanay niya Potin.

Tuod, nianang pagka gabii sa pagtakdol sa buwan, nanginit ang lawas ni Henyo ug gusto na siyang manaog sa silong. Ganahan na siyang motan-aw sa kagabhion sa gawas ug labaw sa tanan sa bag-ong mibuswak nga Buwan. Ug namatikdan niyang morag migaan ang iyang lawas ug nausab ang iyang bayhon. Ug hasta ang iyang tingog dako na kaayong pagka usab. Dali ra kaayo siyang makamatikod og kasikas ug unya makatimaho na siya kun dunay tawo nga magsingabot. Dinhi, nakahukom siya nga adto sa may libon siya paingon aron buhaton ang sama sa gibuhat sa iyang tatay ug Nanay. Midali siya  paglakaw nga morag naglupad ug unya migawas ang iyang tingog nga nagkanayon: “Wak! Wak! Wak! Wakkkkk!!! Ug sa sunod nga mga gutling nahimo na siyang usa ka itom nga langgam. – Kataposan