Dear Mam,
Maayong adlaw!
Mam, una sa tanan manghinaut ko nga anaa ka sa maayong panglawas. Ug usab ang imong pamilya anaa sab sa kapiskay sa panglawas. Mam, akong hangyo unta nga walay laing mahibalo ning akong pagsulat nimo kay bisan akong mga ginikanan wala gyud masayod aning akong gihimo kay dili ko gusto nga mabalaka sila nako.
Salamat diay Mam sa niaging tuig nga ikaw ang among Math teacher bisa’g nagkalisod-lisod ko. Nahibal-an nako sa panahon sa early enrolment nga ikaw kuno ang mahimo namong adviser sa grade 6 sa umaabot abli sa eskwela. Nalipay ko aning balitaa apan adunay say gamay nga kabalaka. Nalipay ko kay para nako kamao gyud ka sa imong gitudlo apan sa laing bahin nabalaka sad tungod kay adunay mga panghitabo sa niaging tuig nga wala gyud nako igsulti sa uban kay maulaw ko pag-ayo. Kining mga panghitabo mao ang nakapapoypoy ug dili na unta ko mopadayon sa pag-eskwela, Mam, balikon nako sa paghangyo nga ato-ato ra intawon ni. Mahimo man ganing imo ning sunogon ning akong sulat pagkahuman nimo’g basa kay unya’g mabasahan pa kini sa uban. Palihog lang intawon, Mam.
Nakahibalo naman gud ka nga hinay gyud ko sa Math. Apan naningkamot gyud ko nga makapasar sa imong subject bisa’g 75 ra akong grado. Apan nahibulong ug nagpasalamat ko nga imo kong gitagaa’g 80 bisan nakahibalo ko nga bagsakonon ko.
Sa niaging tuig man gud, nasinati nako sa makadaghang higayon nga naulaw ko pag-ayo ug para nako ang pag-eskwela para lang sa mga utokan.
Una kadtong imo kong gipa-solve sa black board unya sayop akong tubag. Gisingot kaayo ko ug nag-abot na ang akong singot ug sip-on. Imo dayon kong giingnan nga…
“Wala pa gyud ka kakuha nga gibalik-balik naman ning leksyona!”
Unya ang nakapait kay nibuhakhak og pangatawa ang akong mga classmates. Mam, nakakita gyud ka nga nagduko nalang gyud ko nga nibalik sa akong lingkuranan kay perteng ulawa nako. Pasaylo-a ko mam kay kadtong higayona, wala gyud ko makatuon sa leksyon kay nag-away sila’s nanay ug tatay sa gabii. Gipugos man nako sa pagtuon apan dili gyud masulod sa utok kay dagko kaayo ang ilang mga tingog.
Ang ikaduhang higayon mao kadtong imo kong gipatindog og dugay kay wala ko katubag sa imong pangutana. Kadtong higayona nagsige’g panglingi ang akong mga classmates kay nagkurog na ang akong mga tiil sa kadugay sa pagbarog. Apan kahibalo baka mam nga dili kay sa namoypoy na ang akong mga tiil kun di nagkurog sa kagutom kay wa pa koy pamahaw. Nilakaw ko’s balay nga way kaon kay wala paman halini si nanay sa iyang gibaligya nga isda nga kuha ni tatay sa tibuok gabii niyang pagpangisda. Maayo nalang kay natubag ni Inting ang imong pangutana unya imo nalang kong gipabalik og lingkod. Apan ang nakapait baya mam kay tungod sad sa kakuyaw kay nakaigit ko sa akong purol. Maayo nalang gani kay ang akong tapad nga si Buloy ang nag-inusarang nakamatikod. Ako nalang gyud siyang giamigo pag-ayo aron dili niya ipanabi sa uban. Kay kun dili pa nako siya naamigo pag-yo, mapareha unya sad ko ni Boy Igit nga naila na sa tibook eskwelahan nga nakaigit tungod sa kahadlok.
Ang ikatulong higayon kadtong sa dihang naghatag ka’g eksamen ug sa dihang tunga-tunga niini, nangutana ko ni Buloy kung unsa tong numeroha nga nahasulat sa blackboard unya imo kung nakit-an nga nangutana, imo dayon kong gisyagitan nga nangupya ko unya gipagawas dayon sa classroom. Kahibalo ba ka mam kadto na gyud ang pinakaulaw nga panahon sa tibuok nakong kinabuhi. Bisan nagduko kong nigawas sa classroom, nakita gyud nakong nakatutok kanako ang akong mga classmates. Didto sa gawas nagpunay og lingi ang ubang mga estudyante kay nahibulong sila nga kung ngano naa ko sa gawas nga nagtindog. Nagsige’g tulo ang akong luha. Wala ko nakasabot sa akong gibati. Sa akong huna-huna, nagsige ko’g panawag sa akong nga ginikanan sa ilang tabang. Sa amo man gud nga panimay bisan unsa nga sala akong nahimo, gamay man kini o dako, wala pa gyud ko pagawasa sa akong mga ginikanan. Sa tanang panghitabo kini ra diay ang akong gisumbong sa akong mga ginikanan kay wa nako nakaantos. Apan igo lang sila sa pag-ingon nako nga, “Sige lang, Dong, pangayo la’g pasaylo sa imong mam. Ingna lang siya nga kung naa natay igong kwarta, ipa check-up na nato’g doktor kanang imong mata.”
Mam, pasaylo-a gyud ko nga dili na gyud nako maklaro pa ang imong gisulat sa blackboard. Mora’g adunay sambaw nga puti ang akong panan-aw.
Sige na mam oy bisag gikapoy kana’g basa sa akong sulat. Kahibalo kong daghan pa kang andamon kay ugma na ra ba ang unang adlaw sa eskwela. Akong usbon mam hangyo lang nako nga walay laing makahibalo ani. Palihog lang. Kita lang duha gyud mam.
Nakasabot sad ko nga siguro dili ka gusto nga maulawan ka sa imong mga kaubanang maestra nga mahagbong ko sa imong klase o dili kaha bisan makaingon ang ubang mga tawo nga aduna kay gipaboran nga paryente.
Imong pag-umangkon,
Ikong Hanap
P.S. Ingon diay to’s tatay kung kanus-a ka makaadto’s amo.