Kitaon mo anay Neng kon pwede an maglayag. Kadaka magka-aberya an bapor sa laot,” mao gyod ni ang mga pulong tugob sa kabalaka nga gibuhian sa imong Mamay Erming dihang natino niya nga arisgado ka gyod nga molarga ngadto sa lungsod sa Bulan tabok sa San Bernardino Strait .
Patal man god ka Neng. Buot nimo kinta nga kilatan lang ang pagproseso sa tanan nimong mga papeles sa Manila alang sa caregiver work nga naghuwat sa Italya kay matod mo buot ka nang makalighot sa gapos ning tumang kapobre dinhis Pilipinas. Dili nimo igsapayan bisan pag maghugas kas mga sampot sa mga sapiang tiguwang masakiton, basta tugbangan lang ang imong kugi og tuskig nga euro.
“Igwan bagyo, Neng. May ara advisory an weather bureau na signal number 1 an Luzon ,” pahimangno ni Mamay Erming. Apan gahi pa ka’s magkuno og ulo Neng. Misakay ka gyod sa MV Desskarylle sa Tundag Shipping Lines kay lagi gitugotan man kini nga makabiyahe kay dako god nga barko. Bahala na si Kapitan Paquilingquiling nga motimon taliwala sa subasko kay iyaha god ang paghukom unsay “maayo ug angayang buhaton”.
Nalimot ka na ba Neng nga ang mga barko dinhis Pilipinas gianggaan og “floating coffins”. Mga lungon nga nanaglutaw. Pagtunob pa lang gani nimo sa andamyo Neng, susama ra’g ang imong usa ka tiil nabulasot na’s huyonghuyong sa kamatayon. Abi kay sa Bulan man ka mag-agi, dili na lang gyod diay motipas didto ang bagyo? Ngano diay maalihan na diay ron ang hangin?
Nindot ug dalaygon ang imong mga laraw. Pagbudlay sa laing tugkaran binugtian sa kantidad nga bisag unsaon nimog wadwad dili mahakgom kun anha ka lang magpunay’g barogbarog sa inyong nataran! Dili kini alang lamang kanimo. Mawisikan sab sa imong mga makabungog nga paningkamot ang imong mga ginikanan ug mga igsoon nga dugay na nimong gipangandoy nga makakawas sab sa yanang sa kalisdanan. Pagkabulahan nila kay bulawanon ug ligdong ang imong kasingkasing Neng. Apan nalimot kas makadiyot nga responsable ka sab sa imong kaugalingong kaluwasan.
Nagsalig ka nga halapad og kasinatian ang mga tripolante? Sud-onga Neng, di ba isigpanglayat lang sila sa pagbatibati sa hangin? Isig libre na lang silas ilang kaugalingon kay duna sab god kuno silay pamilya nga nagsalig nila. Ug hain na man intawon si Kapitan Paquilingquiling? Sa una Neng ang mga kapitan mounong baya sa barko kay ila nang gipanumpaan. Karon nahaligidligid ka ug nagkaparokparok sa pagtakilid sa MV Desskarylle. Wala ka nay igong kusog nga mangupot pas barandilya sama sa gibuhat nilang Rose ug Jack sa “Titanic”.
Naluya ka Neng ug nagkaawop na ang imong panan-aw samtang nagpusngakpusngak ka nga naghuwat sa linugdangan sa imong pagpaapupa sa mata sa bagyo nga gihulagway pas mga kanahang siyentipiko nga labing malinawong bahin. Malinawon sa ilang kagaral!
Glug…glug…glug. Ug gidawat nimo nga may gihambing kawili sa kalibotan ang imong kapalaran.
Pagkaanugon sa imong mga tingusbawan Neng. Gihigop na’s buraho nga dagat susama sa iyang paglamoy sa 49 ka mga barko dinhi sa nasod sukad pa’s dekada ‘80.
Apan wala man god ka magpakabuhi nga ikaw ra, Neng. Matag karon ug unya ang imong kinabuhi itugyan nimo sa mga kamot sa laing tawo. Mga tawo nga namatigayon og pamasaheroan ug kargamento, mga tawo nga tigbanabana sa kahimtang sa panahon, mga tawo nga magbitbit og gakot alang sa pagbahig sa kargamento nga ambot humok mang manghagtos. Ang pangutana – bililhon ba ka nila, Neng. Duphan ba ka nila inig kusokuso sa balod?
Karon nagbangotan ang imong Mamay Erming ug ang tanang nahimong tipik sa imong kinabuhi. Matod pa nila di sila pabayad sa Tundag Shipping Lines. Mosukol sila’g buruka aron katagaa’g hustisya ang pait nimong gidangatan. Apan asa man tawo’g isukol nga naprenda naman inyong yuta’g kabaw, Neng, alang sa imo untang pagpangabroad.
Nya gikiha pang weather bureau, Neng kay “pasagad lang kuno’g pataka’g pasiatab.”
Ang Ginoo kaha Neng, sa imong banabana sa lakat sa imbestigasyon, maayo sab kahang ikiha?