EDITORYAL - Renewable energy

Climate change, pirmeng gihisgutan sa bisan asang suok sa kalibotan, sa pribado man o sa mga gobiyerno.

Apan naglihok ba gyud ang tanan para batokan o mapugngan ang nagka-grabeng epekto niini sa kalibotan?

Ning bag-o, gihisgutan sa COP29 didto sa Baku, Azerbaijan nga mogahin ang mga adunahang nasud og 300 bilyones dolyares nga pundo para sa mga developing countries aron mosagup sa gitawag og green economies.

Mura og ‘konsuwelo de bobo’ nila ni sa mga gagmay’ng mga nasud nga mao karoy nag-antos sa pila ka dekadang pagpanamastamas nila sa kalikopan kaniadto nga maoy nakapadato kanila karon.

Ang mga gagmay’ng nasud sama sa Pilipinas mao pirmeng mabantang sa paglatos sa kinaiyahan sama sa mga super typhoons ug huwaw.

Karon ang mga adunahang nasud gusto nga mag green economy ang tanan, o ang pagdili na o bisan pagmenus sa pagsalig sa petrolyo o fossil fuels aron pagpadagan sa mga makinarya ug elektrisidad.

Apan kining bilyones dolyares dili na magagikan sa ilang mga gobiyerno, ang mga pribadong kompanya maoy mamuhonan niini sa pagpangita og mga renewable energy sources sa mga nasud nga gusto nilang tabangan.

Kung magpaabot ang Pilipinas ani nila, mamuti nalang tingali ang uwak ayha pa kini makab-ot.

Mas labing maayo kun ang mismong gobiyerno maoy mangunay ug mangusog aron pagdasig aning mga kompanyaha ug bisan lokal nga mga kompanya sa pag-invest sa renewable energy.

Sayun ra baya unta apan dunay negatibong epekto kun ipamugos gyud sa gobiyerno, apan kun dili mosakripisyo dili man sab ni moirog.

Pwede kaayong mopasar og balaod nga limitahan na ang pag-angkat og petrolyo gikan sa laing nasud ug dasigon ang tanan, apil mga LGUs nga mosagop aning renewable energy sources. Ang pinakadali, mao kining solar power, sunod ang wind power, hydro power ug geothermal power. Mao kini ang angay nga gitutokan og maayo nga pangusgan, dili ang importasyon sa lana.