Sa panagtigum nga gipasiugdahan sa ADMU 616596 Foundation kauban ang DepEd, nasuta nila nga kon patas-an sa Department of Agriculture (DA) ang paglambigit niini sa feeding program sa eskwelahan ngadto sa national scale, mo-usbaw usab ang antas sa atong edukasyon. Mahinungdanon nga punto nga angay’ng tutokan mao nga dili lang kay kubsan ang kagutom, patas-an usab ang level sa kahibalo sa kabataan. Maanindot kon magtinabangay ang mga ahensya’ng hingtungdan. Sa laing bahin, kon mopalpak ang programa, sayon ra usab ang pagbasol sa uban nga nalambigit. Kay ginaingon baya nga, “Daghan’g kusinero, makapa-aslom sa sabaw.” Fezteleern!
Mas maayo ang maghinobra?
Segun sa DOH, kapin sa 7 milyones ka vials sa COVID-19 vaccines ang mi-expire tungod sa oversupply kay kubos kaayo ang panginahanglan niini. Gisaway sa COA ang maong ka-usik apan igo lang mipasalig ang DOH nga aduna na sila’y gihimo nga mga lakang aron malikayan ang pagkausik sa sunod higayon. Bisan sa kampanya sa kagamhanan, daghan gihapon ang nagmakuli nga magpabakuna. Apan ang pangutana, kon naghinobran ang suplay, ngano nga padayon man gihapon ang DOH pagpamalit og bakuna? Luyo ni’ng dako’ng ka-usik, haum pa ba gihapon ang pagya nga, “Mas maayo ang magsobra kay sa magkuwang?” Madahaan!
Mahinungdanon ang porsiyento
Gibasol ni Kongresista Janette Garin ang kalihim sa miaging administrasyon nga maoy hinungdan sa mga ni-expire ug wala magamit nga mga bakuna nga nagkatidad og multi-bilyones ka pesos. Alang kang Garin, timaan kini sa usa ka huyang nga liderato ug pagdumala sa DOH sa miaging administrasyon. Sa atong sistema sa pangagamhanan, usa man unta ka dakong krimen batok sa katawhan ang pag-usik-usik. Apan tungod sa kurapsyon, bahala na’g maghinobra ang suplay, padayon gihapon ang pagpangompra aron lang makuha ang por syento. Muleeng!
Nag-self-service na lang
Sumala sa Department of Agriculture, mikunhod ang mga kaso sa African Swine Fever bisan sa limitado nga pag-roll out sa ASF vaccine. Dugang pa sa DA, daw naka-adjust na ang mga baboy sa bugnaw nga panahon ug nahimo na silang resistant sa infection. Ni’ng pamahayag sa DA, daw miangkon sila nga wala gayod nila mabuhat ang tanan nga angayan buhaton aron kapugngan ang pagkuyanap sa ASF. Matud pa sa akong amigo nga namuhi’g baboy, “Sa pagpasagad sa DA, naningkamot na lang sa ilang kaugalingon ug nag-Self Service na lang ang mga baboy.” Ateerr!
Dili matuman ang balaod
Nabalaka ang mga rice vendors sa Mandaue City sa mahimong epekto sa P50 nga pagsaka sa presyo matag sako sa bugas. Matud pa sa mga vendors, mapugos usab sila pagpa-umento sa ilang selling price nga mahimong dugang palas-onon sa mga kustomer. Bisan sa polisiya sa gobyerno bahin sa pagpunay’g angkat og bugas, wala ma’y nasinati nga alibyo ang katawhan ug daw ang mga opisyal ra man tingale sa DA ang nabulahan. Ni’ng kahimatanga, maingon nato nga, “Basta presyo sa bugas ang hisgotan, dili matuman ang “Law of Supply and Demand.” Pagkatoytoy!