Patay sa kalamidad

Gideklarar ni Presidente Bongbong Marcos kagahapong adlawa, Nobyembre 4, 2024, nga nasudnong pagbangotan nunot sa pagkamatay sa sobra usa ka gatos ka mga tawo tungod sa bagyong Kristine nga gisundan ni bagyong Leon. Kini nakabasi sa Proklamasyon Numero 728.

Basi sa talaan sa National Disaster Risk Reduction and Management Council miabot ngadto sa 146 ang patay, 91 ang samaran ug 19 pa ang wala makit-i. Sa pila na ka adlaw nga milabay human ang bagyong Kristine layo na ang posibilidad nga buhi pa ang 19 nga nawala, gawas lang seguro nga buhion pa kanila sa suwerte. Ngano kaha nga sa matag bagyo nga mobisita sa nasud tagsa man lang kanila ang dili magbilin og patay? Ang Pilipinas kanunay nga bisitahon og dili moubos sa 20 ka bagyo matag tuig. Gani ang nasudnon ug lokal nga kagamhanan nag gahin og 5 porsiyento sa tinuig niini nga budget alang sa katalagman diin 70 porsiyento niini ang alang sa pagpangandam ug 30 porsiyento ang igahin alang sa aktuwal nga kalamidad. Gawas sa gahin alang sa pagpangandam aktibo usab ang nasudnon ug lokal nga disaster agencies apil na ang PAGASA, Coast Guard ug ubang agensiya sa gobyerno ingon man mga volunteers sa pagpahibawo sa katawhan sa umaabot nga bagyo lakip na niini ang pagpahimangno sa dili pagpanagat, sa dili pagbiyahi ug paglalin na ngadto sa mga luwas nga dapit. Pero nganong aduna gihapon mamatay? Kasagaran sa naapil sa ihap sa mga namatay, namatay tungod sa pagkalumos sa baha ug natabunan sa midahili nga yuta. Duha ka rason ang akong gituohan nga hinungdan nganong nalumos sa baha ug natabunan sa midahili nga yuta ang mga namatay. Una, wala sila magtuo nga ingon adto ka kusog ug ka lawom ang tubig nga nagbaha ug nga modahili ang yuta, sa laktod kompiyansa. Ang ikaduha, mga gahi og ulo ug dili mopatuo sa mga pahimangno sa gobyerno. Sama sa barko nga nagkarga og lana nga nawagtang ug wala pa makit-i apil na niini ang mga tripulante hangtod sa pagsuwat ning akong lindog. Nganong mibiyahi man ang barko nga naa may bagyo ug walay barko nga gitugotan sa Coast Guard nga makabiyahi. Sama sa panagatan sa isla sa Camotes nga nalunod. Gawas niini, ang mga tawo kinahanglan pa nimong pugson sa pagpalalin ngadto sa mga luwas nga dapit kay dili mopatoo kay walay makabantay sa ilang mga buhi. Kay mas mawili pa sila sa ilang mga buhi kay sa ilang kinabuhi. Awhag nako sa mga tawo, paminaw ug tuo mo sa pahimangno sa gobiyerno aron wala nay mamatay sa bagyo o unsa man nga  kalamidad.