'Malata ug di malata’

Mao kini ang akong hubad sa buot ipsabot sa ‘no segregation, no collection’ policy sa dakbayan. Ato na kining gisuwayan sa una, apan, wala magmalampuson. Walay klaro ang hinungdan, apan, usa niini, kay sa mga households lang, lisud na ang pag-segregate sa malata’ ug sa dili maglata’ nga basura. Ug on the side sa mga basurero, sa mga garbage collectors, ila pa  bang huhuon ang matag gisudlan sa basura gikan sa mga panimalay pagseguro nga wala masagol ang malata’ ug ang di-malata’?  Pagka-dakung hasul niini?

Apan, yuna pa, giunsa man sa Singapore pagsulbad sa waste problem, nga giisip man sila nga garbage-free nga nasud? Aniay sinulat ni Rémi Cesaro, resource person giulohan Proper waste management system.

Matud pa, “Waste management is one of the essential services of any company, city, or country. Proper waste management is required for safety, health, economic, or livability reasons.” Ingon niini ang kamahinungdanon ug pagka-kinahanglanon sa waste management system.

Sa Singapore. aduna silay regulatory body nga maoy gisangonan pag-enforce sa balaud on waste  manageent, ginganlan og National Environment Agency (NEA). Daku nga buhatan. Ambot duna ba kini sa  national government, apan, labing seguro, wala kini sa mga LGUs.

Atong masabot dinhi nga tungod kay ang basura, aduna may kalabutan sa environment, sa atong kinaiyahan, ang garbage collection tahas diay unta kini sa atong Department of Environment and Natural Resources (DENR). Wa na kitay labut niini. Ila na kining concern.

Sa Singapore, aduna silay gitawag nga Public Waste Collectors (PWCs). Unsa man kini sila? Sa mga public facilities, sama sa mga public buildings ug public areas, ang NEA mo-award og contract uban sa hingtungdang public companies, o facilities, “for the collection, transportation, and sorting of waste.”

Ug sa ubang facilities sama sa mga pribadong kompaniya o condominium, magpili sila which sa mga licensed waste collectors nga maoy mo-kolekta sa ilang basura.

Nindota no, kon mahimo kini nato dinhi sa ato. Perfect cooperation ug coordination with the private sector. Gitawag kini sila og General Waste Collectors (GWCs).

Ang classification sa ilang waste: recyclable, organic, hazardous, general waste. Ang ato dinhi, duha ra. Anyway, Recyclable: literally, magamit pag-usab, apan dili diha-diha dayon. I-process pa kini sa  sorting ug recycling facility nga mag-transform niini into a new commodity. Naglakip kini sa mga papel, plastic, glass, ug metal.

Organic waste: sama sa mga pagkaon, utan, which, for health reasons, ug gumikan a baho niini, lainon, i-segrgate gyud ni gikan pa sa mga panimalay ug ubang tinubdan sama sa mga restaurant ug kamerkadohan. Ug ipa-handle kini sa usa ka espesyal ug suitable nga waste contractor.

Hazardous waste: sama sa mga solvent-based nga pintal, bateriya sa me phone o cellphones, motor oils ubang similar mga produkto.

General waste: dili peligruso, non-hazardous, nga diyutay, kon duna man, ang ma-recycled, sama sa plastics, wrappers, crisp packets, wet wipes, sponges, panapton,  mga bukog, salin o pan-os nga karne, ug non-compostable, dili mahilis nga food waste.

More: Laminated wrapping paper nga gisambogan og foil-coatings, photographic film, microwave containers, hardcover books, frozen food boxes, thermal fax paper, carbon paper, blueprints, aluminum foil boxes ug binders.