EDITORYAL - Hulga sa cyber attacks

Daghan ng mga Pilipino ang nisagop aning mga online transactions tungod kay menus na ang kahasol gikan sa pag-order ug pagbayad dili na kinahanglan pang personal nga buhaton kay pwede na kun dunay access sa internet.

Apan bisan pa niining kalamboan, nabiyaan pa gihapon ang nasud sa teknolohiya ilabi na sa internet sa husto ug luwas nga paggamit niini ug proteksyon sa mga nigamit niini.

Tungod sab niini, dali rang masudlan ang nasud og mga cyber-attacks hasta mga online scamming.

Kaning online scamming kasagaran mga tawo ray target biktimahon tungod kay ang ilang kwarta nga naa sa ilang mga bangko nga ma-access online mao may puntariya kun dili mag-amping ang user sa ilang katransaksyon o kaestorya, o ka text sa ilang mga gadgets.

Apan dakong hulga kining cyber-attacks tungod kay kaya niining paralisahon ang nasud ug kinabuhi sa tanan.

Duna man gyud mga grupo, estado,  o mga teroristang mangita og paaging guboton ang ilang gustong guboton.

Kinahanglan gyud higpitan ang cyber-security sa nasud ug kini mabuhat lang pinaagi sa mga tukma nga mga mugnaong mga balaod.

Gani, gimando na nga ang tanang SIM cards rehistrado sa National Telecommunications Commission apan bisan pa niini, naa gihapoy daghang nabiktima aning text scams, phising, online scams ug wala pay napasakaan og kaso o nakombikto.

Duna na say nagung-ong nga “Konektadong Pinoy Act” o SB 2699 diha sa Kongreso. Para kuno sa universal internet access sa publiko sama sa e-governance, basic services, education, health, trade, finance, disaster preparedness, ug public safety.

Nindot unta, apan ang Stratbase Institute nabalaka nga makompromiso ang integridad sa imprastraktura sa internet dinhi sa nasud tungod kay duna kini risgo sa cyber-attacks ilabi na karon nga naay tensiyon sa West Philippine Sea.

Matud pa sa Stratbase Institute, ubos sa maong balaudnon, dili na kinahanglang moagi sa kongreso ang mga gustong magtukod og telcos. Bisan kinsa nalang pwedeng mosud ani nga negosyo ug aning dapita molugak ang seguridad kay wa nay manguti-kuti kanila.

Importante na karon ang internet, apan dapat managana ang gobiyerno para sa proteksyon niini, sa katawhan ug sa nasud.