EDITORYAL - Pasiatab sa China

Ang Pilipinas ug ang China nakakab-ot og kasabutan aron mapabugnaw ang kainit sa tension diha sa West Philippine Sea, partikular niini ang may kalabotan sa paghatud og supply ngadto sa mga tropa nga nagbantay sa BRP Sierra Madre sa Ayungin Shoal o Second Thomas Shoal.

Kahinumdoman nga niadtong Hunyo 17, 2024 nisangpot sa mainitong panagsangka ang resupply mission sa Pilipinas sa dihang gilamok og mga patrol boats ang duha ka patrol boats nga naghatud og mga panginahanglan sa BRP Sierra Madre.

Gikawat sa mga sakop sa Chinese Coastguard ang mga armas ug ubang mga gamit sa mga sundalong Pilipino ug giguba sab ang mga patrolboats, samtang usa ang naputlan og tudlo.

Ang insidente nakuhaan og video ug napublikar tibuok kalibotan maong daghan ang mikondenar niini ug misaway sa China. 

Ang kalibotan nasayod na kabahin sa Arbitral Ruling niadtong 2016 nga nag-ingong walay katungod ug walay basihang legal ang China sa ilang pagpangangkon og teritoryo diha sa South China Sea.

Ang insidente nakapataas sa tensiyon, gani ang Amerika mipagawas og pamahayag nga nagsaway sa China ug mipadayag sab nga andam kining motabang sa Pilipinas sa paghatud sa supply kun gikinahanglan.

Hinuon matinahuron kining gibalibaran sa Pilipinas nga tukmang buhaton tungod kay kun naa nay Amerikanong motabang ug mapagan sa mga agresibong gipangbuhat sa China, mabitad kini ngadto sa giyera.

Aron malikayan ang mas bayolente pang panag-abot sa duha, dunay gihimong kasabotan ang duha ka habig.

Apan ang China nasobrahan sab, kay matud pa nila nagkasabot sila nga mananghid sa ila ang Pilipinas kun maghatud og supply ug midugang nga naa ra nilang Chinese kun inspeksyonon nila o dili ang mga kargamento.

Kini nga pangangkon gibasura sa Department of Foreign Affairs nga nag-ingon nga walay kamatuoran ang maong pamahayag.

Gani sa bag-ohay lang nahuman nga supply mission, midistansya og maayo ang mga barko sa China, gani , dili lang coastguard ug militia boat  kondili duha gyud ka PLA Navy nga mga barko ang nasigpatan sa layo diha sa Ayungin Shoal anang adlawa.

Dili angay tagdon kining mga pamahayag sa China kay para lang kini pasiatab sa ilang gobiyerno ngadto sa ilang katawhan.