Ang pagsulti sa tinuod

Truth hurts, matud pa. Maoy hinungdan nga dili na lang ibutyag unsa ang tinuod, aron walay masakitan. Gawas pa, usahay ang tawo mas motuo sa bakak kay sa tinuod, labi na kon uyon o pabor sa iyang sentiment.

Maoy hinungdan nga kon handler ka sa kamatuoran, magpanuko ka pagbutyag unsay tinuod. Gawas pa, kon ang tinuod mahisupak sa imong kabubot-on, ug kon ikaw ra usab ang masakitan, imo na lang tipigan ug taguan ang kamatuoran, compromising credibility.

Hinuon, kining credibility, generally (dili tanan), dili magsapayan ang atong mga politiko niini, basta dili lang tandugon ang ilang personal nga mga intereses.

Maoy hinungdan nga si Atty. Josephus Jimenez, sa iyang column sa The Freeman, nangutana ‘why don’t politicians tell the truth?’

Bitaw no, ngano man tuod nga kasagaran (I hope dili tanan) sa mga isulti, o sa mga pakigpulong sa mga politiko magduda man dayon kita kon nagsulti ba sila sa tinuod, dili awtomatik ang atong pagdawat sa ilang mga gipamulong.

Hinuon, mag-agad kini kinsay naminaw. Kon kaalyado o lumalaban ka sa politiko, motuo gyud ka sa tanang ipamulong, bisan kon kaha, ang idiktar sa imong kasingkasing, bakak ang imong nadunggan.

Usahay gud, basta nindot ang pagkahan-ay sa mga pulong, bisan dakung bakak, makatuo lang usab kita. Mao kini ang advantage sa usa ka politiko nga prolific speaker.

Ug ania ang tubag ni Jimenez sa pangutana ngano nga daghan man kanato motuo ug mo-enjoy sa mga bakak sa atong mga politiko:

“It is because most people enjoy fairy tales, they love fiction rather than documentaries of hard facts and painful realities. Most people are too afraid to confront what is authentic because most of the truth that today's world offers is harsh and even cruel.”

Sakit ang kamatuoran. Usahay mas nindot paminawn ang mga bakak. Unya, sa atong kasinatian, lies (fake news) travel faster than the truth, maoy hinungdan nga mas daghan ang maabot sa maong mga lies. Hinungdan nga sa eleksiyon, kadtong mga carrier of lies, mao na hinuon ang magmadaugon (dili gihapon ang tanan) kay duna bayay mga honest nga politicians (although gamay ra ni sila).

Padayon ni Jimenez: “Honesty is indeed a very lonely word. The world is filled with lies. And many people prefer to wallow in falsehood as defense mechanisms against the assaults of unforgiving truths. Politicians are weavers of fairy tales and they want to mesmerize people most of whom hate the painful truths.”

Karon, mag-eleksiyon na usab kita. Atong mapaabot ang bombardment sa matam-is nga mga speeches sa atong mga politiko, ug sa binayran nga mga tigpamaba.

Hinaut nga niining tungora, sukwahi sa atong nasinati sa nangaging mga eleksiyon, atong siksikan og maayo unsay atong madunggan gikan sa atong mga politiko, aron kagiyahan kita kinsay angayan natong ibutang diha sa mga katungdanang publiko.

Discernment, the ability to judge well. Paminsar unsay maayo, unsay dili; unsay tinuod, unsay bakak. Atong gamiton karong panahona ang atong discernment, kay gilibutan kita sa daghang mga lies. 

“Discernment, a wise way of judging between things, or a particularly perceptive way of seeing things,” matud sa Google.