EDITORYAL - Kung mopatuo palang unta

Karong nagsige na ang pagbunok sa uwan, kaluha gyud niini ang mga risgo sa mga tawo. Ang mga tawo naa kanunay sa risgo ning panahona tungod sa baha, pagdahili sa yuta, dagkong bawod, kilat ug daghan pang uban.

Usa sa sanglitanan niini ang nahitabo sa lungsod sa Carmen diin duna gyuy nakalas, mga nangaangol ug na-missing human sa nahitabong flashflood.

Ang mga sama niini nga hitabo dili tinuyoan ug dili matagna. Gawas lang sa mga klaro na gyung nakahibalo ang tawo sa peligro apan nagdumili sa pagsanong sa hangyo kanila sa gobiyerno sa paghiklin sa mas luwas nga dapit o pagbiya gyud sa ilang gipuy-ang lugar kay kini naa sa no build zones o danger zones,

Ang negatibong epekto sa mga katalagman mahimong mamenus-menusan kun ang mga tawo andam o naghimo og pagpangandam ug mga pamaagi aron dili dako ang danyos ngadto sa mga tawo.

Apan mahimo lang kining epektibo kun ang mga tawo maminaw ug mopatuo sa tambag. Naay uban nga nagmagahi kaniadto, uwahi na ang tanan para nila tungod kay duna nay dautang nahitabo.

Ang nakasakit sab niini, usahay ang gobiyerno pay basulon sa nahitabo kanila, bisan og sila mismo maoy wala magpakabana sa kaugalingon nilang kaluwasan.

Karong panahon sa tinguwan, kinahanglang mag-amping ang tanan dili lang ang  mga naa sa siyudad o sa patag kondili apil pud ang naa sa kabukiran ug kabaybayonan tungod kay ang kinaiyahan dili moila kun kinsa pay iyang maligsan.

Ug labaw sa tanan, mopatuo unta ang mga tawo kun dunay pahimangno kanila bahin sa ilang kaluwasan panahon nga adunay nagpadulong nga katalagman aron dili mauwahi ang tanan.