Nagkadako ug nagkalapad ang mga lugar nga giokupar na karon sa mga tawo isip ilang mga pinuy-anan o ba kaha diin sila nanginabuhi. Kung asa maglihuk-lihok ang mga tawo naa sab dinhi ang ilang mga biya nga basura.
Dinhi sa Sugbu, pipila lamang ang mga material recovery facilities, kanang pasilidad nga dad-an sa mga makolektang basura aron bahig-bahigon ngadto sa malata ug dili malata ug kadtong mga peligrosong matang sa basura.
Anhi sab kolektahon ug tigumon ang mga recyclable waste sama sa mga plastic, metal, botelya ug uban pa. Ang sobra kun madunot o malata mahimong himuong abuno sa mga tanom.
Kanang tanan kayang buhaton diha sa mga MRFs, apan nahimo ba gyud nila kini? Kaning mga MRFs dako kaayo unta og matabang sa pagdumala aning mga basura sa mga siyudad o LGUs.
Apan daw dili na nila kayang dawaton ang tanang makolektang basura kada adlaw kay nagkadaghan man ang basurang pangdad-on diha kanila.
Gawas pa, murag naglikay man ning ubang mga LGUs sa dugang gastos sa pagdispatsar sa mga basura, kay inay sa mga MRFs dad-on, direkta naman lang ning uban pagdala niini ngadto sa mga pribadong landfills sa kabukiran sama anang sa Polog, Consolacion ug sa Tapul, Talisay City.
Ang resulta, paspas kaayong nangahimong mura og bukid ang maong mga landfills ug daghan na ang nangreklamo nga mga molupyo duol niini ug ang mga naa sa ubos nabalakang ma-kontaminar ang tinubdan sa ilang mga tubig tungod sa duga sa basura , ug naa pud kanunay kining peligro sa sunog.
Apan dili unta himuong rason ang nagkadaghang basura nga dili na maapupa og kolekta diha sa kadalanan sa mga LGUs aron laktawan ang mga balaod sa pagprotihir sa kalikupan. Kung modaghan gani ang mga MRFs ug landfills, maayo sigurong pun-an pa sa mga LGUs ang ilang mga inspectors ug himuon gyung kada adlaw ang inspeksyon ani nga mga pasilidad aron pagsiguro nga nisunod sila sa environmental laws ug mga kondisyon nga gihatag sa gobiyerno aron sila maka-operate.
Mas maayo gani nga hatagan og gahum ang mga barangay officials pagbuhat aning inspeksyon ug makahimo og rekomendasyon nga walay bulok politika gikan sa taas.