EDITORYAL — Ginapos nga kagawasan

Niadtong nakalabay nga adlaw nga Biyernes, Mayo 3,2024 gisaulog ang World Press Freedom sa tibuok kalibotan. Apan subling nitibugsok ang pwesto sa Pilipinas kun ang hisgutan mao ang kagawasan sa pagpadayag sa mga sakop sa media.

Sumala pa sa Reporters Without Borders' Press Freedom Index ning tuiga, ang Pilipinas natagak sa ika-134th, nagpakita kini nga hangtud karong panahona, lisud para sa mga lehitimong tigbalita ang pagangkon nga duna kini kagawasan sa makapapadayag.

Partikular niini kun ang report o isyu may kalambigitan ang gobiyerno ug mga dagkong opisyal niini, mahitungod sa kurapsyon ug pagpangabuso sa gahum.

Hinuon si Presidente Ferdinand Marcos Jr. niadtong adlaw nga Biyernes, atubangan sa mga sakop sa media, kini mipadayag nga iyang giila ug gihangop ang kaisog sa mga tigbalita ug miila sa paningkamot nila nga batukan ang pagpakatap og mga fake news ug misinformation.

Giangkon sab ni Marcos unsa kadako sa hagit ug kalisdanan nga giatubang sa mga media dinhi sa Pilipinas, apan siya masaligon nga bisan pa man niini, magpabilin ang media sa pagpagawas sa kun unsay tinuod ug mobulgar sa mga bakak kay para niya, ang buhat sa media maoy labing lig-on nga depensa batok sa mga nagpakatap og mga sayop nga impormasyon ug bakak nga mga balita.

Dili lang sa panahon ni Marcos nakasinati og kalisod ang mga sakop sa media, sa panahon ni kanhi presidente Rodrigo Duterte, lisod para sa media ang pagkuha og mga impormasyon gikan sa gobiyerno ug sa mga buhatan niini ilabi na kun may kalabotan na sa mga opisyales nga gidudahang dunay mga gihimong iregularidad o ba kaha impormasyong may kalabotan sa duguong war on drugs.

Apil sab niini ang pagkontrol sa mga impormasyon gikan sa mga ahensiya sa gobiyerno  kabahin sa mga nanghitabo ug gipangbuhat sa China diha sa West Philippine Sea.

Nakurat nalang ang tanan nga nakompleto na sa China ang mga kaniadto gisugdan palang nga mga artipisyal nga isla diha sa WPS nga wala mabalita sa Pilipinas.

Ang Pilipinas nagpabiling usa sa mga nasud nga peligroso para sa propesyon sa mga tigbalita tungod sa mga insidente sa pagpatay sa mga sakop sa maong industriya.