Mahal na kaayo ang prisyo sa mga palaliton karong panahona, apan didto sa northern towns sa Cebu, nagpabilin nga ang mga hornal, mga trabahador sa kaumahan gisweldohan lang og tag P160 ang adlaw sa pagpangguna sa mga sagbot.
Nahatiurok ko nga naghunahuna sa pagkadungog nako sa gisumbong sa mga trabahador nga maglisud gani pagpalit og tulo ka kilong bugas-humay sa ilang sweldo sa usa ka adlaw nga pagtrabaho.
Misiga gud ang ilang mga mata dihang giingnan nako nga ang akong isweldo kon magpatrabaho ko diri sa akong balay, P500 ang adlaw ug libre pa ang kaon ug snack. Miingon tawon ang usa ka lalaki nga ari lang kuno siya motrabaho nako.
Abi man gud nako og misaka na ang sweldo sa mga trabahador kay mahal na gud kaayo ang prisyo sa mga palitonon karon, apan wa man diay gihapon.
Sus, misamot ko nga nakahinuktok dihang giingnan ko sa batan-ong lalaki nga akong gikahinabi nga ang iyang asawa, iya na lang kuno nga gipatrabaho pag-apil sa pagpanapas (pag-harvest og tubo) aron nga madugangan ang ilang kinitaan.
Kaluoy sa asawa nga imbes anha ra mag-atiman sa mga gimbuhaton sa balay, magluto og pagkaon ug hatdan ang iyang bana nga nagtrabaho, gipatrabaho na hinuon.
Ngano kaha nga ang Department of Labor wa man gyud makahunahuna sa pagsusi niini? Kasayon ra sa ilang himoon nga moadto sila sa kalungsuran ug mangutana sa mga trabahador kon pila ang gisweldo kanila.
Ang sweldo sa mga agricultural workers menos kon itandi nimo sa mga nagtrabaho sa mga kompaniya, ilabi na kon dia kini mahimutang sa mga highly-urbanized city. Apan ang P160 ang adlaw sa tibook adlaw nga pagtrabaho, subra na sab kaayo, ug maisip na kini nga pagpangabuso.
Ang mga opisyal nato sa kagamhanan, wa sab gyuy gihimo kay tingali, ang uban kanila mga agawon man sab nga dunay mga gisweldohan nga mga trabahador.
Kadtong giingon nako ninyo nga bana ug asawa nga pareho na nga nagtrabaho, usahay mogikan kuno sila sa ilang balay alas tres pa sa kadlawon kay layo man ang ilang gitrabahoan nga katubhan.
Hunaa ra gud, tingkatulog pa tawon ang alas tres sa kadlawon, apan sila momata na og molakaw paingon sa layo nga lugar, mga subra sa lima ka kilometro, aron makasayo pagtrabaho.
Usahay, pakyaw ang pamaagi sa pagguna sa mga sagbot. Ang usa ka ektarya nga mga gunahonon nga sagbot, pakyawon og mga P6,000.
Kinahanglan ni nga tabangan kay kon duha lang ka tawo, di ka pa makaabot sa tunga, ang imong gigunahan tag-as na sab. Unya kay daghan man, ang magbahin na lang sila og dili kaabot og usa ka libo ka pesos, sa kapin semana nga pagtrabaho.