EDITORYAL - Dili preparado batok cyber attacks

Dili pa gyud preparado ang gobiyerno niining mga modernong hulga. Bisan gani ang mga opisina niini naglisod sa pagprotektar batok sa maong nga hulga.

Kini nga hulga mao ang cyber attack. Resulta kini sa kurapsyon ug kapalpakan sa mga nanglabay nga administrasyon nganong ang gobiyerno walay maparang o wa makapanagang gikan aning mga pagatake.

Kining kurapsyon nahitabo pinaagi sa padrino system sa gobiyerno kaniadto. Mga kawaning nakasulod lang sa trabaho gumikan sa “palakasan” bisan wala silay kapabilidad sa trabahong gipangita.

Kaniadto sa pagsugod sa computer age, daghang mga kabataang Pilipino ang mikuha og mga kursong may kalabotan niini, gusto silang makat-on ug mahanas sa maong propesyon isip karera sa ilang kinabuhi.

Apan inay nga dasigon ug suportahan ang pipila kanila nga dunay mga talagsaong abilidad, gilutos, gipakauwawan ug daw gihimo pang dautan sa mata sa publiko. Usa sanglitanan niini kadtong manag-uyab nga nag-imbento adtong “love virus.”

Napakita sa maong mga batan-on nga kaya sa mga Pilipino ang makigtigi sa uban kay gani nahimo kadtong global kay bisan ang mga dagkong telecommunications companies, mga tighimo og mga softwares sa kompyuter nabalaka nga maapektohan ilang produkto.

Nauso na dayon ang mga computer hackers sa web, ang uban para lang sa ilang lingaw-lingaw ug pagpagawas sa ilang abilidad, apan duna say uban nga gigamit sa dautan nga puntariya mga indibidwal, mga korporasyon , mga estado o mga nasud.

Ang halos tanang mga dagkong kanasuran miseryoso aning cybercrimes maong naghulma sila og mga espesyalistang cyber units. Dili ang kabaskog ug kadako sa pisikal nga lawas ang sukaranan pagkuha og mga sakop kondili ang ilang katakos sa cyber world.

Usa ang Pilipinas sa nakatilaw aning mga cyber attacks. Apan wala kini ikapanagang kung duna man, kuwang ug wala pa gyuy klarong suporta. Uwahi na kini nakahunahuna pag recruit og mga henyo sa computer ug web.

Hinuon di pa uwahi ang tanan, kun putlon lang sa pipila ang kurapsyon sa pag-hire og mga computer experts, makaapas pa kini.

Apan kinahanglang ilaha silang amumahon ug hatagan og saktong sweldo tungod kay dako kaayo sila og mamahimong kontribusyon sa kalamboan sa nasud.