EDITORYAL — Mokubos kaha ang presyo?

Gipahunong ni Presidente Ferdinand  Marcos Jr. ang pagkolekta sa mga local government units (LGUs) og “pass-through” fees sa mga sakyanang nagkarga og mga produkto, kini pinaagi sa Executive Order No. 41 nga gipagawas sa Palasyo.

Ang pagpabayad sa mga LGUs matud pa nakapasaka og maayo sa presyo sa mga baligya diha sa mga kamerkadohan ug mga tindahan. Matud pa, 30 porsiyento nga gipatong sa presyo sa mga baligya gikan kini sa pass through fees sa LGUs. Ang pass through fees, bayad kini sa mga truckers sa LGUs matag moagi sila sa mga hurisdiksyon niini.

Kun pananglitan napulo ka LGUs ang kinahanglang agian sa trucker nga maghatud og mga produkto, kanapulo sab siya mohatag niini nga bayad. Natural lang gyud nga momahal ang presyo sa mga palaliton kung ingon niini.

Si Rina Papa, bise presidente sa Alliance of Concerned Truck Owners and Organizations (ACTOO) miingon nga dako kini og matabang.

Nasayran nga bisan dili lokal nga karsada o karsadang kwarta sa LGUs ang gigamit sa pagtukod, kolektahan gihapon ang mga trak de karga. Kun mahunong kini, dako kini og epekto sa presyo sa tanang mga palaliton.

Managlahi og gikolekta ang LGUs dunay P500 sa matag trak ngadto sa P2,500. Dako kaayo kini nga patong nga kinahanglang bawion sa mga negosyante.

Apan kana kun mosunod gyud ang mga LGUs ug labaw sa tanan, kun dili mamintaha ang mga negosyante. Unsaon naman lang kun ang LGUs di na mangolekta unya ang negosyante dili mopaus-os sa ilang presyo?

Sa panahon karon, bisan piso nga pagkubos sa presyo sa mga batakang panginahanglan sa katawhan dako na kaayo para sa pamilyang Pilipino.

Daan ng mahal ang kompra sa produkto, mahal ang transportasyon ug patongan pa kini sa mga middlemen, ang resulta burot gyud ang presyo ini og palit sa konsumidor.

Kinahanglan mandoan ang LGUs nga hugot nilang monitoron ang merkado ug mga tindahan diha sa ilang hurisdiksyon kun gipaus-usan ba gyud sa mga negosyante ang ilang mga presyo.

Ang mga Pilipino karon nag-antos sa grabeng pagsaka sa mga presyo sa palaliton ilabi na ang bugas ug petrolyo.