EDITORYAL - Protektado ba ang matag Pilipino?

Ang digitalization usa sa mga pamaagi aron mas paspas ang pagbuhat sa mga pang pribado o pangpublikong transaksyon, apan usa kini sa mga dali sab kaayong masulod sa mga dunay dautang katuyoan para sa ilang kaugalingong interes o kalamboan.

Pinaagi sa internet, paspas na kaayo ang komunikasyon ug pagpasa og mga impormasyon, dinhi sakay ang digitalization, ang kaniadto langay kaayo pagproseso ug paglihok sa mga dokumentong sinuwat sa papel, karon mahimong ng humanon ang milyones ka dokumento sa usa lang ka pislit sa keyboard sa computer o cellphone

Apan ning bag-o, makalaarma ang nigawas nga report nga dunay nahitabong ‘data breach’ sa mga personal nga impormasyon sa mga aplikante og posisyon sa gobiyerno partikular sa usa sa mga law enforcement agency niini.

Matud pa naa ang mga sensitibong impormasyon sa sobra usa ka milyon ka mga aplikante o kanhi mga kawani sa maong ahensiya, apil na ang impormasyon sa ilang birth certificates, mga contact numbers, passport, ug uban pa. Mga impormasyon kining protektado sa Data Privacy Law.

Dili kini tiaw nga matang nga hulga, kay mahimo kining gamiton sa mga kalihokang kriminal ug posible pang mabutang sa peligro ang seguridad sa nasud.

Ang National Privacy Commission mipatawag na PNP ug sa NBI aron pagsusi sa maong giingong leak nga gi-report sa online security monitory vpnMentor nga giingong maoy nakadiskubre sa maong dili protektadong database.

Unsa may gipasabot niining dili protektadong database? Sa ato pa, kining mga servers o database sa mga ahensiya sa gobiyerno, masayon-sayon ra og access sa mga dunay kamahoan sa pagutingkay sa mga sama niini nga impormasyon?

Ang gobiyerno nagtinguha og digitalization nga sakay sa panahon, apan ang pangutana, andam na ba gyud ang tanan ilabi na ang mga ahensiya ug departamento sa gobiyerno paghipos ug pagprotihir aning mga sensitibong impormasyon sa publiko?

Karon naay national ID system, diin tanang impormasyon bahin sa matag usa ka Pilipino nakasuwat. Kinsa may makapasalig nga dili sab kini masudlan o makawat mga adunay dautang tumong gamit kining mga impormasyon sa publiko?

Kinahanglang seguraduhon sa tanang ahensiya sa gobiyerno nga panalipdan kining maong mga impormasyon kay kini batakang tawhanong katungod sa matag Pilipino. Kun dili sila kasaligan paghipos niini, dili na mosalig kanila ang katawhan.