Constitutional convention

Maayo kay sa atong makita, pinasikad sa paggahin sa Lower House og P9.5 billion nga pundo alang sa paghimo’g kausaban sa atong Konstitusyon, it’s going to be a Constitutional convention (Con-con) after all, inay Constitutional assembly (Con-ass) nga maoy gitinguha sa ubang mga sakop sa House of Representatives.

Gawas pa, sa mga survey ug mga consultation nga gihimo, nakita nga majority natong mga Pilipinhon, miuyon sa Con-con. Nagpasabot nga magpili ra unya kita og mga delegates to the  convention. Nga unsa man ang resulta unya sa convention, mag-agad sa quality ug qualification sa mga delegado nga atong pilion.

Meaning, ania sa atong mga kamot ang matang sa ugma nga idalit unya sa Bag-ong Konstitusyon nganhi kanato. Ingon niini ang kahulogan ug kamahinungdanon sa imong  pagpili unya sa mga Constitutional delegates. Ang matag-usa kanato adunay daku og role o papel sa pagpili sa mga delegado.

Wala pa kita masayod kon unsa ang paagi sa pagbotar, kon by region ba, diin kita dinhi sa Region 7, mopili sa kaugalingon natong regional delegates. Atong huwaton IRR niini.

Ang mga sakop sa Lower House nga gipangulohan ni Rep. Rufus Rodriguez (kaila ko niya personally, sa didto pa ko sa Cagayan de Oro City, ngilngig ni siya), nga maoy nag-sponsor HB 7352, mipa-approve niini, nga sa sayo pa, giaprobahan sa Committee on Appropriations nga gipangulohan ni Zaldy Co, party-list representative sa Ako Bicol (ngnong wala may Ako Sugbo?).

Lisud ba gayud usahon ang mga Sugboanon, gumikan sa politika? Kon tinuod ang giingon nga One Cebu, nganong dili man kita makapadala og One Cebu party-list representative ngadto sa Kongreso?

Next time around, kon dili ma-abolized ang party-list system sa bag-o unya nga Konstitusyon, suwayan  nato paghiusa ang atong kaugalingon sa tibuok lalawigan sa Sugbo, for this purpose. Ipadaplin una nato ang politika. Lisud?

Ang Convention maglangkob og 314 ka delegado, diin ang 251 niini elected, samtang ang 63 appointed (nganong duna may appointed? Kinsa may mo-appoint?). Ang eleksiyon sa mga delegado, himuon karong Oktubre 30, dungan sa barangay og SK elections. So, alegre ning eleksiyona.

In the meantime, ang atong mga leader dinhi, maghunahuna nang kinsa ang atong ikandidato  pagka-delegado. Kay if I remember right, wala may Bisaya nga delegado sa pagpanday sa 1987 Constitution.

Aduna na poy naghisgot og Federalism ug Parliamentary government. Kining duha, nagkinahanglan pa og mas serious nga mga pagtuon ug pagtuki, kay tinghali unya og mahisukamod na hinuon ang atong pagpangagamhanan.

Ang ubang mga nasud, sama sa America, wala mag-usab sa ilang Constitution ug sa ilang system of government. Dinhi sa ato, gumikan sa daghang mga problema, sama sa poverty, corruption, smuggling, unemployment, ubp, nag-usab-usab kita sa atong Konstitusyon, uban sa pagtuo nga it’s the system maoy culprit niining tanan.

Apan, uban moingon nga ‘it’s the people’ maoy nakaingon sa kapakyas pagpalambo sa atong nasud, hinungdan nga nagpabilin ang poverty, corruption, smuggling, unemployment, ubp., despite sa pag-usab-usab sa atong Konstitusyon.

Karon, unsa may kaseguroan nga kon mag-Federal o mag-Parliament kita, masulbad da ang mga problema sa nasud? So, let’s be careful on this.

In the meantime, presidential system lang una ta.