EDITORYAL - Oil spill kinahanglang pangandaman

Dako kaayo ang namugnang kadaut sa oil spill gikan sa nalunod nga MT Princess Empress sa Mindoro niadtong nakalabay’ng semana sa kadagatan sa Mindoro kay ang karga niining 800 mil ka litrong petrolyo nagsugod na og gawas sa maong tanker nga nalunod sa ilawom sa dagat.

Sumala pa nga ang oil slick naabot na didto sa Palawan, gatosan ka kilometro gikan sa Mindoro diin kini nalunod.

Apan nang labing nagrabehan mao ang usa ka barangay sa lungsod sa Pola sa maong probinsya nga ang tibuok baybayon niini gahabolan sa itom kaayong lana.

Dako kaayo ang epekto niini sa kinaiyahan tungod sa polusyon, hasta ang mga mangrove forest sa mga kabaybayonan naputos na karon sa oil slick ug naapektahan na ang panginabuhian sa kaliboan ka mga mananagat sa maong probinsya.

Ang nahitabo sa Mindoro karon makapahinumdom sa Sugbu sa nahitabo kaniadtong Agusto 16,2013 sa dihang nagbangga ang MV Saint Thomas Aquainas ug MV Sulpicio Express 7 diha sa Mactan Channel sa habig sa Dakbayan sa Talisay.

Ang maong trahedya nga naa ra sa bukana sa Mactan Channel nikalas og 108 ka tawo, 29 ang missing samtang 733 ang naluwas. Apan dili lang kinabuhi ang nawala adtong tungora, hasta panginabuhian sa mga mananagat sa Cebu City, Talisay City ug sa Cordova.

Sa nahitabo sa Mindoro, gusto nang mangayo og tabang sa Pilipinas ngadto sa Japan aron malimpyohan gikan sa oil slick ang kadagatan ug kabaybayonan.

Liboan ka mga tawo na ang nagtinabangay kauban sa gobiyerno aron pagkuha niini, apan wala pa sila katarog sa gidaghanon niini.

Matud pa sa mga batid sa kadagatan, molanat pa og napulo ka tuig ayha pa makabawi ang kahimsog sa mga mangrove forest nga matabunan og oil slick.

Ang University of the Philippines-Marine Science Institute namahayag nga 20,000 hectares sa coral reef, 9,900 hectares sa mangroves ug 6,000 hectares sa seagrass sa Oriental Mindoro, Occidental Mindoro, Palawan ug Antique ang posibleng maapektahan sa maong oil spill, apil na niini ang 21 ka marine protected areas sa DENR.

Ang maong hitabo magsilbi untang pangpukaw sa gobiyerno nga siguraduhon ang kaluwasan sa tanang mobiyahe sa kadagatan ug magpasidaan sa tanang LGUs nga pangandaman ang mga susamang posibleng mahitabo sa ilang lugar aron di moabot sa puntong mohabol na sa ilang lugar ang oil spills.