EDITORYAL - Dili lang unta pulos pasalig

Misaad si Ferdinand Marcos Jr. nga buhaton niya ang tanan aron padak-an ang produksyon sa bugas ug mais dinhi sa nasud. Kay pinaagi niini mamenusan ang naghinobrang pagsalig sa nasud sa importasyon sa bugas ug mais aron malikayan ang posibleng mahitabong krisis sa pagkaon sa tibuok kalibotan.

Maayo kini nga panagana sa usa ka lider nga nagtan-aw dili lang sa para sa panahon karon kondili sa umaabot pang panahon bisan dili na siya maoy lider sa nasud.

Ang Pilipinas., nga numero unong exporter kaniadto og bugas ug nagtudlo sa mga teknolohiya pagpadaghan sa abot sa umahan sa mga langyaw nga siyentipiko sa agrikultura gikan sa ubang nasud kaniadto, mao na karoy usa sa tulo ka nag-unang importer og bugas sa kalibotan.

Ang China ug Bangladesh maoy nag-una sa listahan tungod sa nagkadako nga populasyon ug nagkagamay nga luna para himuong humayan.

Kinahanglang pangandaman gyud sa Pilipinas kining posibilidad nga moabot ang panahon nga mismo ang mga nasud nga tigbaligya og bugas ug mais dinhi dili na makahimo niini kun dunay krisis sa suplay didto sa ilang mga nasud. Ang mga nanglabay nga mga administrasyon lakip na sa panahon ni kanhi presidente Rodrigo Duterte walay nahimo pagpadako sa produksyon sa bugas dinhi sa nasud.

Bugtong nabuhat niini mao lang ang pagpirma sa balaod nga naghatag og kahigayonan sa tanang rice importers nga maka-import niini aron modaghan ang supply nga mapalit sa kamerkadohan ug pinaagi niini mosaka ang kompetisyon ug mobarato ang palit matag kilo. Apan ang nahitabo, nibaha ang supply sa bugas apan wala gihapon moubos og maayo ang presyo. Apan ang resulta, midaghan ang mga mag-uumang Pilipino nga wala na manguma kay dili kayang atbangan ang presyo sa imported nga bugas sa ilang palay.

Tinuod nakaapektar gyud ang pandemiya ug kining krisis nga nakapatandog sa merkado sa petrolyo sa kalibotan. Apan kun ang gitutokan og maayo mao ang kaugalingong kapabilidad sa Pilipinas pagpadako sa produksyon sa bugas ug mais, dili gyud unta magsalig sa importasyon ug molambo unta ang mga lokal nga mag-uuma. Maayo unta og dili lang kutob sa estorya ug pasalig ang kayang buhaton ni Marcos bahin niini.