Social isolation o social connection?

Ato na kining nadaklitan paghisgot dinhi, atong na-partial paghisgot,  kining giingon dinhi nga gawas sa pagka-vulnerable natong mga senior citizen nag-antos usab kita niining ilang giingon nga social isolation.

Dili kini lalim nga dul-an na sa duha ka tuig, wala na ikaw maka-socialize, wala na nimo mahimamat ang imong kahigalaan, ug wala na nimo igkita ang imong mga paryente.

Maayo man gani karon nga kon na-fully vaccinated na ka, meaning kaduha na ikaw matusoki sa vaccine, mahimo na makagawas-gawas ka na, apan sa importante lang nga mga tuyo, dili kay magusroy-suroy lang. Ug kinahanglan motuman gihapon sa mga health standards, kaylagi ang coronavirus nagpangita gihapon kinsa ang iyang biktimahon.

Matud nila, ang mga vaccine, dili tambal sa virus, kundili, igo lang kining mo-palig-on sa atong immune system, nga kon matakdan man, dili kita ma-grabehan. Mao kini ang dakung bintaha kon mabakunahan na kita.

Makaingon na kita nga gumikan sa mga vaccine, arang-arang na ang atong kahimtang. Gani, didto sa America, sa mga estado nga majority sa katawhan nabakunahan na, medyo normal na ang ilang pagkabutang.

Sumala sa inyong nasayran, adunay siyudad didto nga wala na ipatuman ang mga health standards, wala na mag-face mask ug face shield, bukas na ang mga establishments, ug mibangon na ang nahagba nilang ekonomiya.

Ambot kanus-a pa kini mahitabo dinhi sa ato, nga daghan a man kaayo ang wala pa kapabakunahi, samtang ang uban, nagdumili pa gyud pagpabakuna. So dugay-dugay pa gyud  kita mahibalik sa normal. Ug kita ang sad-an niini.

Ato kining kotluon kining pamahayag sa usa ka Professor sa global health didto sa America:   “The outbreak of COVID-19 will have a long-term and profound impact on older adults’ health and well-being.” Dinhi sa ato, despite sa vaccine, nagpadayon gihapon kining maong kahimtang. Social distancing batok social connection. OK mag-social distancing gihapon kita, kay mahimo man nga matakdan gihapon kita, ug aduna pay purohan nga makatakog. Apan, isip tambal sa kalaay ug kamingaw, mahimo nga mag-social connection usab kita, in a limited scale lang, ug dili magpatuyang lang pud.

Maghisgot kita’g depression ug anxiety, giingon dinhi nga: “People who have lived through economic depression, wars, and other hardships may not be as likely to express unhappiness about confinement of quarantine.”

Kadto kunong nakasinati ug ni-survive sa mga katalagman nga ilang nahiaguman, sama sa suliran sa ekonomiya, gubat,  ug ubang matang sa kalisdanan, dili na kaayo ma-apektahan niining atong kahimtang karon. Sa ato pa, naanad na sa kalisud.

Na-depressed ka ba? Suwayi kuno ni’g tubag: “Have you lost interest in the activities you used to enjoy? Do you struggle with feelings of helplessness and hopelessness? Are you finding it harder and harder to get through the day?”

Mga symptoms kini sa tawo nga na-depressed. Kon pulos affirmative ang imong mga tubag, ma-apektohan ang imong energy o kaabtik, gana sa pagkaon, pagkatulog, mawad-an sa gana pagtrabaho ug mabungkag ang imong relationship ngadto sa ubang mga tawo.

Karon nga duna nay bakuna, ato nang kaminosan ang depression, kon mahimo likayan gyud. So,  pagbakuna na. Ayaw patuo sa mga panghadlok sa uban. Alkanse ka! Ako, fully vaccinated na.