EDITORYAL - Duna nay nabakunahan?

Dunay mga report nga nag-ingong duna nay pipila ka mga miyembro sa kabinete ug kasundalohan ang nagpabakuna na batok sa coronavirus disease.

Kini bisan pa man og wala pay giaprubahang bakuna ang Food and Drugs Administration sa Pilipinas.

Ang bakuna, matud pa sa report, gikan kini sa Chinese pharmaceuticals nga SinoPharm.

Ang tigpamaba sa Department of Health nga si Undersecretary Maria Rosario Vergeire miingon nga dunay unom ngadto sa pito ka mga klase sa bakuna nga planong paliton ang Pilipinas. Wala pa usab ibutyag kun kining bakuna sa SinoPharm apil ba sa pito nga gipilian.

Matud pa kinahanglang ang bakuna ubos sa World Health Organization guidelines kinahanglang 50 porsiyentong epektibong gamiton kun dunay outbreak apan kun mahimo kinahanglang 70 porsiyento gyud kini kaepektibo. Sa Pilipinas, kinahanglan pa o approval gikan sa FDA kining maong mga bakuna ayha pa kini makonsiderar nga legal nga gamiton dinhi.

Kinahanglan kining maong mga bakuna epektibo ug dili mahal kun itandi sa ubang bakuna nga kaparehas o mas epektibo pa kay niini. Pipila sa mga kadagkoan sa militar ang miangkong duna silay mga sakop nga nabakunahan na, apan ang tigpamaba sa Malacañang nga si Harry Roque miingon nga walay bendisyon ni Duterte ang pagpabakuna sa maong mga opisyales ug kasundalohan.

Karon ang pangutana, nganong duna namay nabakunahan kung wala pay approval sa FDA nga mga bakuna? Si Interior Secretary Eduardo Año may tubag niini, mahimong gamiton ang bakuna bisan wala pay approval ubos sa emergency use authorization.

Apan ning bag-o lamang, si Roque namahayag nga bugtong ang Pfizer-BioNTech pa lang ang ni-apply og EUA. Nagpasabot lang nga kining SinoPharm nga giingong maoy manufacturer sa gitestingang bakuna wala mo-apply og EUA. Hinuon boluntaryo lang kung kinsay gustong magpabakuna, tingali libre kini, kay gusto lang sab nilang mapun-an ang kasayuran kun unsa ka epektibo ilang bakuna. Apan risgo kini sa mga tawong nagpabakuna kay di pa aprubado sa gobiyerno ang maong mga tambal.

Apan ang pangutana, mahimo diay kining buhaton nga mismo ang mga kadagkoan sa DOH daan ng miingon nga bisan unsang bakuna nga wala pa maaprubahi sa FDA kun gamiton makonsiderar kining illegal.