Sukad sa pagtino sa Department of Health (DOH) sa labing unang kaso sa Covid-19 sa Pilipinas niadtong Enero, niawhag nang lokal nga kadagkoan sa DOH sa Central Visayas nga hatagan sila og katakos sa pag-ila sa bag-ong kagaw gikan sa Wuhan, China aron nga mas paspas nga maila, makatambal ug makabuwag sa mga pasyente sa di pa makatakod sa mas daghan.
Apan igo lang gisaaran niadtong Pebrero. Paghimo sa laboratoryo sa Vicente Sotto Memorial Medical Center (VSMMC) sa Cebu City nga takos nga makahiling sa tanang swab samples gikan sa Kabisay-an.
* * *
Apan hangtod karon ang saad wa matuman. Nipahibawo ang Research Institute for Tropical Medicine (RITM), ang bugtong laboratoryo sa DOH nga takos nga moila sa Covid-19, nga nahingpit nang bansay-bansay sa mga kawani sa mga laboratoryo sa VSMMC ug ubang mga tambalanan sa Mindanao ug Luzon.
Dihang napilo na og kawalo ang mga kaso sa Covid-19 sud lang sa tulo ka adlaw, nipasalig si Health Secretary Francisco Duque III nga takos nang laing lima ka laboratoryo gawas sa RITM. Sa akong pagsuwat ini, wa pa matinuod ang pasalig.
* * *
Nagduda ang mga doktor sa mga Sugbo nga bisan sa kalibotanong hulga sa Covid-19 nipatigbabaw gihapon ang naandang sakit sa Imperial Manila—ang pagdumili pagtahan sa ilang gahom ug sa nanggungis nang pagtuo nga ang Pilipinas magsugod ug matapos sa Manila.
Kumbinsido sila nga gawas sa kalangay sa pagpada sa reagents ug mga makina ug pagbansay-bansay sa mga moduma sa mga laboratoryo sa VSMMC ug ubang tambalanan, nanagana pa gyod ang ulohang buhatan sa DOH sa pagtipak sa ilang monopoliya.
* * *
Mao nga samtang nagpasalamat ang mga Sugbuanon ug ubang mga molupyo gawas sa Metro Manila nga wa pay ebidensiya sa lokal nga tinakdanay sa ilang mga dapit nipasidaan ang mga doktor sa Sugbo nga di angayng mangiyugpos ug mokumpiyansa.
Nahadlok sila nga ang bugtong hinungdan nga wa pay bag-ong mga kaso sa Covid-19 nga natino sa Sugbo, Kabisay-an, Mindanao ug ubang bahin sa Luzon mao ang kainutil sa lokal nga mga laboratoryo sa pagsusi sa mga pasyente nga wa kabiyahe sa gawas sa nasud apan hagbay rang nipakita og grabeng mga timaan sa sakit.
* * *