Samtang nangandam ang Department of Health (DOH) ug ubang buhatan sa kagamhanan sa gipasidaan sa World Health Organization (WHO) nga pagkatap sa Covid-19, angayng kat-onan ang mga pagtulon-an gikan sa kanasuran nga mas unang naigo sa pagsulbong sa mga kaso:
• Ang pagtago sa China ug Iran sa ilang mga kaso nisangpot sa mas paspas nga pagkatap sa kagaw;
• Ang agresibong pagtanggong sa China sa minilyon ka molupyo sa mga dakbayan ug lalawigan nakapahinay sa tinakdanay; ug
• Ang matinud-anong contact tracing sa Singapore ug South Korea mahimong makapugong sa mas lapad nga tinakdanay.
* * *
Bisan di angkunon ni Health Secretary Francisco Duque III, ambot tinuyo ba o nataligam-an lang, nalangay og pila ka adlaw ang DOH pagpahibawo sa tulo ka kaso sa Covid-19 sa Pilipinas: Ang ikaduhang kaso mas unang napahibawo nga namatay kay sa pagkatakod sa kagaw; ug ang ikatulong pasyente nakapauli na sa China sa wa pa ipahibawo nga natakdan.
Ang kalangay sa pahibawo nakapalangay sab sa pagsubay sa tanang nakaduol sa mga pasyente. Nisangpot sab sa pagduda sa katawhan sa kamatinud-anon sa DOH sa pagduma sa kampanya batok sa kagaw.
* * *
Giisip sa WHO ang hiningusgang contact tracing nga nakapugong sa paspas nga pagkatap sa Singapore ug nakatultol dayon sa mga tinubdan sa kagaw sa lima ka hugpong sa kinadaghanang kaso sa South Korea. Ang kalangay nilang Duque sukwahi sa gihimo sa Singapore:
• Gipahibawo ang bag-ong mga kaso sa labing daling panahon ngadto sa publiko; ug
• Gi-detalye diin natakdi ang pasyente, unsay mga dapit nga naadtoan ug asa magpuyo ug magtrabaho aron ang tanang posibleng natakdan makapahiling dayon sa ilang panglawas.
* * *
Ang pasalig nilang Duque ug Interior Secretary Eduardo Ano nga andam ang Pilipinas pagpatuman og lockdown gipasikad sa duha ka kasinatian: Una, ang pag-quarantine sa tanang molupyo sa Alcala, Pangasinan human namatay sa Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) ang duha nila ka molupyo niadtong 2003; ug ikaduha, ang lockdown sa Marawi City tungod sa pagsung sa gidudahang mga terorista niadtong 2017.
Wa magdungan ang duha ka insidente. Wa pa kasuway ang Pilipinas sa dungan nga pagtak-op sa mga dakbayan ug lalawigan sama sa gisugdan sa China ug gisunod karon sa South Korea ug Italya.
* * *