EDITORYAL - No.1 rice importer na ang Philippines

Nindot kaayong paminawon nga aduna nay kasigurohan ang mga Pilipino nga dili na kini makuwangan pa og suplay sa bugas karon nga gilabwan na niini ang China isip nag-unang rice importer sa sa tibuok kalibotan.

Karong tuiga ang Pilipinas naka-import na og tulo ka milyon metriko toneladang bugas sukad nga gipatuman ang rice tariffication law nga nagwagtang na sa limitasyon sa importasyon sa bugas dinhi sa nasud.

Gihimo kini tungod sa nasinating pagkuwang sa supply sa bugas sa nakalabay nga tuig ug aron sab maputol na kining paghari sa mga rice smugglers ug mga nagmonopoliya sa importasyon sa bugas aron manipulahon ang presyo niini sa merkado.

Gipasalig sab sa gobiyerno pinaagi sa pagtangtang limitasyon sa importasyon sa bugas mobarato sab ang presyo niini diha sa merkado. Apan hangtud karon gamay ra kaayo ang pagubos sa presyo maong nakapahibulong sab sa mga kosumidor.

Laing pasalig mao nga mas maprotektahan pa ang mga mag-uuma nga hangtud karon gipaabot pang mahitabo tungod kay mitiyabaw karon ang mga lokal nga maguuma tungod kay padayong nagkabarato ang palit sa ilang humay. Kataw-anan lang kay ang Pilipinas nga maoy naguna sa teknolohiya sa pagpadako sa ani sa bugas ug nagtudlo niini sa ubang mga rice producing countries maong nahimo ang nasud nga numero unong tig-export og bugas pipila ka dekada na ang nakalabay.

Dili ba ang Thailand, Vietnam, Malaysia ug uban pang mga silingan nga nasud sa Pilipinas nagpadala man og ilang mga siyentipiko aron makat-on sa tek nolohiyang makapadako sa produksyon sa bugas?

Apan kadugayan sa ilaha na magpalitan og bugas ang Pilipinas sud sa nakalabay nga 30 ka tuig.

Nagkagamay na ang kahumayan, nibarato ang palit sa humay, may mga katalagman ug kuwang nga suporta sa gobiyerno sa mga maguuma mao ni ang resulta.

Gilabwan pa sa Pilipinas ang China nga adunay kapin usa ka bilyon nga populasyon samtang kapin lang sa 106 milyones ang mga Pilipino.

Unsa diay ni? Ang pagkaon sa napulo ka Chinese usa ra ka Pilipino ang molamoy?