Sangguniang Senior Citizens Act

Atong hinumdoman nga si Rep. Arthur Yap, karon Governor-elect sa lalawigan sa Bohol, mipasaka og balaudnon sa House giulohan Sangguniang Senior Citizens Act nga maghimo’g amendment sa Local Government Code, ug mag-create sa Sangguniang Senior Citizens.

Tuyo niini nga dunay representation ang mga senior citizen, o makalingkod na diha sa mga legislative bodies sa LGUs sama sa SK ug  ABC.

Matud ni Yap, ang kasaysayan  naghulagway nga ang barangay system sa atong nasud, gimugna, sa Council of Elders nga maoy nagtudlo ug nag-giya sa mga batan-on pagpadagan sa  kalihokan sa katilingbanug nga karon nahimo nang mga lungsod, dakbayan ug mga lalawigan.

Dugang ni Yap: “This historical perspective is not unique to the Philippines. The Roman government, upon which most modern republican governments were molded, started with the creation of Roman Sanate (ato ning makita sa mga salida sa sine – ams) coined from the term ‘SENATUS,’ meaning Council of Elders.”

So, ang kanhi gamhanan nga Roman Empire, gipadagan sa Council of Elders, nga karon maoy gibasihan ug gihimong modelo sa nagkalainlaing republican governments sa tibuok kalibutan.  So, kining tanang matang sa panggobiyerno karon, ilabina na sa mga republican states, gibasi ug gisukad sa Council of Elders.

Hunahuna ni Yap, nga atong ibalik ang maong kadungganan ug recognition sa kaalam ug kasinatian sa mga senior citizens pinaagi sa ilang papasakop sa mga local government legislative councils.

Sa iyang bahin, ato usab hinumdoman nga si Senador Loren Lagarda, nga karon napiling Kongresista, ug usa sa mga main authors sa RA 9994, mipasaka og susamang balaudnon sa Senado, ang Senate Bill 1418, nga  ang mga senior citizens kahatagan or reperesntasyon  diha sa mga legislative bodies sa lalawigan, dakbayan, kalungsoran ug kabarangayan.

Nagkanayon si Legarda: “Our senior citizens deserve to enjoy a full and happy life. It is not enough that we make laws and policies for the elderly. What we must do is to allow them active participation in nation-building, particularly in policy-making and local legislation so that, they themselves can push for the institutionalization of programs that would address their special needs and concerns.”

Maghisgot ta’g nation-building, nganong dili man hatagan og higayon ang puno-sa –kasinatian nga mga senior citizen nga makatampo pagpaugmad sa atong nasud? Kinsa man ni sila? Mga retired judges, retired school supervisors, retired military officers, retired regional directors, retired public works engineers, retired bank managers, ug ubang mga retirees nga naghupot og dagkung katungdan sa ilang panahon.

Hinaut nga matagad kini sa 18th Congress uban sa bag-ong napili nga mga opisylaes nga puno pa idealism ug katarong sa pang-alagad publiko.

Duna kitay usa ka senior citizen party-list representative nga midaug sa niaging eleksyon. Wa ko kaila niya kay wa man ko molili sa second page sa balota nga puno sa daghang ngalan sa mga party-list nga way klaro kon unsa nga marginalized sector ang ilang gi-representahan.

Sa unang mga Kongreso, duna  kitay duha nga senior citizen party-list representatives, apan  wa man to silay nahimo isip ato untang tinugayanan didto sa Kongreso.

Unsa kaha kining bag-o natong tinugyanan didto sa Kongreso? Unsa kahay iyang labok?