EDITORYAL - Pista sa mga patay

Sugod karong adlawa hangtud ugma magpunsisok na usab ang katawhan sa nagkadaiyang mga sam-ang aron duawon ang mga lubnganan sa mga mitaliwang mga mahal sa kinabuhi.

Apan ang Nobiyembre 1 mao man gyud ang adlaw sa mga Santos o kadtong mga martir sa Simbahang Romano Katoliko ug ugma pa ang para sa mga kalag sa mga mitaliwan na ngadto sa laing kalibotan.

Kini nahimo nang kabahin sa tradisyon sa mga Pilipino dala sa mga Katsila sugod 1521 sa dihang naabot dinhi sila si Ferdinand Magellan ug gibunyagang Kristiyano ang mga Pilipino.

Apan kay lagi nagsikit man ang duha, giusa na kini sa mga tawo ug matag tuig mohalad ang mga tawo og mga buwak ug modagkot og kandila inubanan sa pag-ampo para sa mga kalag.

Matud pa nga dili na mahimong makapangayo og pasaylo sa ilang mga sala ang namatay na mao nga ang kaparian nagtudlo sa mga buhi ibabaw sa yuta nga mao nay mohimo niini para kanila.

Busa daghan ang mga panawagan ilabi na sa mga konserbatibo nga dili unta himuong party, imnanan, ug sugalan ang mga sam-ang.

Kinahanglan usab mga motuman ang publiko sa mga gidili sa mga sam-ang sama sa mga mahait nga hinagiban, armas, ilimnong makahubog ug uban pa nga makaguba sa ka solemni sa kalihokan.

Daghan usab mga polis nga gipakatap inabagan sa mga force multipliers alang sa seguridad ug kalinaw sa mga moduaw sa mga minatay.

Likayan ang pagdala og mga mahalong alahas, gadgets, dakong salapi tungod kay gibutang lang sa peligro ang kinabubi sa magsuot niini.

Angay respetuhon sa mga buhi ang mga namahuway na bisan pa man og gitawag ang Kalagkalag nga pista sa mga patay.

Sa laktod nga pagkasulti dili kini pista sa mga buhi ug ang pag-ampo maoy saw-an sa mga kalag ug dili ang bisan unsang materyal ug pagkaon sa mga ibabaw sa yuta.