I thought nga patay na ang Bus Rapid Transit (BRT). Kining report sa Commission on Audit (COA) bahin niini, tingali’g nakapabuhi sa dugo sa mga nagpasiugda niini, sama ni Mayor Tomas Osmeña. Matud pa, gumikan sa kalangan pag-implement niini, ang gobiyerno naalkanse og kapin P17 milyones “in commitment fees to its creditors as well as administrative cost.”
Kini base sa report sa COA nga gipadala ngadto sa Department of Transportation (DOTr), ang ahensya nga gitahasan pag-implement niining maong proyekto. Kinsa may moum-om ning maong nausik nga kantidad?
Atong masabot sa COA report nga kasagaran sa nakaingon sa kalangan mao ang technicality, sama pananglit sa pagbalhin sa procurement gikan sa Technical Support Consultant sa DOTr, ngadto na sa Department of Budget and Management. Matud pa, “without the TSC, the BRT Project Implementation Unit cannot proceed with the civil works, detailed engineering, and other aspects of the project.”
Gawas sa mga technicalities, dugang sa kalangan mao ang pagsupak ni Presidential Assistant for the Visayas Michael Dino ning maong proyekto, nga kuno dili feasible dinhi sa Sugbo.
Mas appropriate kuno ang MRT ug LRT. Kanus-a man ni? Dinhi ra ba sa ato, wala pa’y naglihok nga mga “Build, Build, Build” project sa nasudnong pangagamhanan.
* * *
Hangtud karon, naglibog pa ang gobiyerno kon unsay buhaton ngadto sa habal-habal ug angkas. Ambot nganong naglibog sila nga ang balaod klaro man kaayo nga nagdili pagpamasahero sa mga sakyanan nga duha ra’y ligid.
So, kon buot kita nga i-legalize ang pagpamasahero sa mga motorsiklo nga klaro kaayo nga duha ra’y ligid, una natong buhaton mao ang pag-usab sa balaod nga nagdili niini nga gamiton sa pagpamasahero.
Pagkakaron, bisa’g supak sa balaod, nilingiw lang ang atong gobiyerno ug gipasagdan ang mga motorsiklo nga namasahero, kaylagi, solusyon sa suliran sa trapiko.
Busa, sa gusto kita’g sa dili, mga public utility vehicles kini sila. As such, they should be registered as “for hire vehicles,” sama sa mga taxi ug mga PUJs. Ug kinahanglan nga molukat sila’g TPL nga insurance.
Unya, i-set sa LTFRB ang ilang mga rota ug plitehan, dili kay sila ra ang mga diver maoy magbuot. Unya, dakpon gyud ang magpaturagas og padagan, ug i-ban kadtong saba kaayo og tambutso. Dili ba ni mahimo sa atong gobiyerno?
Buot natong ipasabot nga imposible gayud ang pag-legalize niini, but at least, atong ma-regulate, sa dili pagsupak sa balaod. Among other regulatory measures, dili sila tugotan pagpamasahero subay sa mga main roads ug highways. Lisud ba ang pag-regulate?