Ang gamay ug daan nakong diksyonaryo mihatag niining kahulogan sa pulong presumptive: “that may be assumed as true or valid until contrary is proved.”
Sa ato pa, mga butang nga atong giisip nga tinuod, hangtod nga mamatud-an nga dili tinuod. Pananglitan, nagtuo kita nga dunay Ginoo. Magpabilin ang maong pagtuo nganhi kanato hangtod nga dunay makapamatuod ug makaprobar (beyond reasonable doubt) nga walay Ginoo.
Perhaps, sa naglakaw pa ang kampanya, diin pirmeng nag-una si Mayor Digong Duterte sa mga survey, nga layo kaayo’g biya ang iyang mga kaatbang, ato siyang maisip nga presumptive president, kay dumadaog na gyud.
Apan, tapus sa eleksyon, dili na kita maka-presume sa iyang pagka-presidente tungod kay midaog man siya. Sa ato pa, dili na presumptive president, kon dili, presidente na gyud, wala pa lang maka-take oath.
President-elect na gyud. Incoming president na gyud ... dili presumptive. Ambot kinsa sa Manila ang nagsugod niining paggamit sa term presumptive, nga tungod kay nindot paminawon, misunod kitang tanan.
Sa America, nga tinubdan ug tag-iya sa pulong Eninglis, wala sila mogamit sa pulong presumptive pagdaog ni Obama. Lupig nato ang America.
Gikan kini sa pulong presume (vt.): take for granted, take liberties. Presumably: (adv.) probably, doubtlessly. Presumption: (n.) forward, arrogant opinion or conduct, strong probability. Presumptuous (a.) forward, impudent, taking liberties.
Ilabina og maproklamar na, dili na gayud maisip nga presumptive president. Alang nako, unless the contrary is proved, which is unlikely, dili maisip nga presumptive ang pagka-presidente ni Mayor Duterte, bisa’g wala pa siya maproklamar ug maka-take sa oath.
Dinhi sa ato, wala pa man makalingkod sila si Mayor-elect Tommy Osmeña ug mga nakadaog nga konsehal, unsa man na sila, presumptive mayor ug presumptive nga mga konsehal?
* * *
Giingon nga change is coming. Usa kini sa nakapadaog ni Mayor Duterte, kay maoy gusto sa katawhan ang dugay na nga gipaabot nga change. Gipul-an ug naglagot na sila sa mga naandan nga mga pamaagi pagpadagan sa kagamhanan.
Hinaut nga muabot ug modangat gayud ang maong change ... nga makahatag gayud kini og kaayohan sa kinabag-ang bahin sa katawhan, dili sa pipila lang ka mga elite.
Unta ang change kapahimuslan sa mas nagkinahanglan – ang mga yanong lungsoranon, ang mga kabus nga sa nangaging mga pamunoan, wala matagad.
Being optimistic, akong nakita nga sa pasiunang mga pamahayag ug lakang ni Mayor Duterte, mahitabo gayud ang gipangandoy nga change.
Good luck kanatong tanan sa mosunod nga unom ka tuig.