APEC na pud? Unsay atong mapaabot niini? Unsay mga kaayohan nga ikatanyag niini nganhi sa nagkagidlay natong nasud?
Sa atong nahinumdoman, nag-APEC (Asia-Pacific Economic Cooperation) summit kita niadtong 1996 sa atong nasud. Kita ang host.
Kahinumdoman usab nga sa dugay’ng katuigan, ang atong nasud giisip nga “sick man of Asia.”
Apan human sa maong tigum, nag-anam-anam na og kahimsog ang ekonomikanhong panglawas sa atong nasud. Nag-recuperate na. Apan, ang mga ginagmay nga mga kaayohan nga atong naangkon, nabalda ug niuknol gumikan sa politika.
Karon, mag-APEC na usab kita. Unsa may atong mapaabot gikan niining maong panagtagbo sa mga pangulo, mga heads of states sa nagkalainlaing nasud sa kalibutan?
Angay masayran nga ang katuyoan ning maong matang sa panagtigum, mao ang paghatag og mga kahigayonan, mga trade and social opportunities ngadto sa manambong niini, ilabina sa mga developing countries sama sa atong nasud.
Gikan sa pagbinayloay sa mga hunahuna ug kaalam panahon sa summit, makakat-on kita kun giunsa sa mauswagon nga mga nasud ang pagpalambo sa ilang ekonomiya, ug pag-atubang sa mga suliran sama sa kawad-on.
Maayo unta nga hisgotan ning maong summit ang politikanhong environment sa atong nasud, nga naghinubra na pag-ayo, ug wala na sa lugar.
Nga kun mangasaba pa ang APEC, maayo ug angay kasab-an ang atong mga lider, ug ang katawhan mismo nga maoy nagpahimutang kanila diha sa gahum. Ato usab hinumdoman nga sa mga okasyon sama niini, sa panahon nila ni Marcos ug Imelda, atong gitagoan ang kahugaw ug kabaho sa atong nasud, atong gihipos ang mga makililimos ug gikoral aron dili makit-an sa mga langyaw’ng bisita. Usa kini ka dakong deception, paglingla.
Mao usab kini karon ang atong gihimo, aron dili makit-an sa mga langyaw nga wala kitay gihimo pagpatunhay sa kinabuhi sa mga kabus … sa marginalized sector.
Anyway, unsay atong mapaabot sa APEC summit karon? Matud ni Carmen Pedrosa sa Philippine Star, APEC has been focusing on the opportunities it presents to small and medium-scale enterprises, enabling us to learn from others how they dealt with these issues in their economy and set goals to achieve.
APEC is useful even for services we need. Sa laktud, daghan kita’g makat-onan gikan sa APEC, ug daghan ang atong mapaabot nga kaayohan gikan niini. It’s just a matter of how to deal with them later. Kaya natin ito. Menosan lang nato’g gamay ang pamolitika.