Ang ordinansa sa mga local government units (LGU) bahin sa pagdili pagpanigarilyo sa mga dapit-pangpubliko kon public places, subay kini sa nasudnong balaod -- Republic Act 9211 o Tobacco Regulation Act of 2000.
Ang Section 5 sa maong balaod, “prohibits smoking in centers of youth activity, elevators and stairwells, areas where there are fire hazards such as gas stations, public and private hospitals, public conveyances and public facilities and food preparation areas.”
Sa laktud, mga dapit nga kasagaran magtapok ang katawhan. Labing seguro, ang tanang local governments, labi na sa mga dagko’ng siyudad, aduna na niining maong mga ordinansa.
Mangutana ta, kumusta man ang enforcement o pagpatuman ning maong ordinansa? Tubag, sukad sa tuig 2003 nga mao ang pag-umol ning maong balaod, upat ra ka violator ang nadakpan didto sa Angeles City.
Dinhi sa ato, may nadakpan ba nga nanigarilyo in public? Ang upat nga nadakpan didto sa Angeles City gimultahan og P500 matag usa kanila. Arang-arang na lang kay may upat, wala ma-zero.
Sa ato pa, sa liboan o minilyon nga manigarilyo sa tibuok nasud, upat ra ka tawo ang misupak sa balaod on the ban on smoking in public places? Pagka law-abiding ug pagka-health conscious g’yud diay nato nga mga Pinoy no?
May anti-littering ordinance ‘sab kita. Nakadungog ko nga adunay namultahan gumikan sa paglabay sa upos sa sigarilyo. Kun nanigarilyo in public, duha ang violations: sa anti-smoking ug anti-littering.
Sa ato na nga gibalikbalik dinhi, wala kita magkulang sa mga balaod, daghan kaayo kita og nindot nga mga balaod apan ang problema mao ang enforcement, ang pagpatuman.
Sama sa mga balaod sa kadalanan, kun higpit ang pagpatuman niini, mapugos pagka-disiplinado ang mga motorista ug pedestrians.
Daku kini og ikatampo sa pagpahapsay sa trapiko. Hinoon, nag-angat ang eleksiyon. Lisud na ang pagpatuman sa mga balaud.
* * *
Niay maayo nga balita. Sa labing uwahi nga survey sa Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP), nakita nga ang mga Pinoy nakakat-on na pag-save o pagdaginot. Ang survey nakita nga Filipinos are saving more. Nindot no?
Sa ato na nga nahisgutan dinhi, usa sa dako’ng hinungdan ngano nga mas daghang kooperatiba sa tibuok nasud ang wala molampos kay sa milampos, mao nga kita nga mga Pinoy dili prone to savings. Wala kita maanad pagdaginot, wala sa atong kinaiya ang pag-save. Mga gastador kita.
Unya, ang presidente dayon maoy atong pasanginlan. Dili sila si Roxas, Poe, ug Binay ang makasulbad sa imong kawad-on, kondili, ikaw. Among others, start saving now!