Daghan na nga gubat ang naagian sa Pilipinas. Sukad kaniadto nga ang mga nitibo pa ang nagtikawtikaw sa bisan asa nga suok sa nasud, kanunay na nga gihasi ang yuta sa mga moros, hangtod miabot ang mga Katsila nga nakapatawo sa rebolusyon sa mga Pilipino.
Mibarog ang Malolos Republic nga kadiyot ra usab kaayo human miatake ang mga Amerikano aron sakopon ang nasud. Human napirmahan ang Treaty of Paris ug napasar sa Kongreso sa Amerika ang Philippine Bill of 1902, nagmalinawon ang Pilipinas hangtud nga gisulong kita sa Imperialistang Japan.
Human sa ikaduha’ng gubat sa kalibutan diin ang Pilipinas adunay labing importante’ng papel sa kadaogan sa Allied Forces sa gubat dinhi sa Pasipika, mitumaw ang mga komunista’ng rebelde.
Misunod ang mga rebelde’ng Muslim sa pagtukod og rebolusyon nga nakadoble sa problema sa gobiyerno didto sa Mindanao diin ang mga rebelde’ng New Peoples Army (NPA) midaghan usab.
Wala nalang g’yud ba kita’y hunong sa pagpakiggubat? Maayo’ng hatagan og higayon ang kalinaw sa usa’g-usa. Apan mahitabo lang kini kun magmatinud-anon kita sa usa’g-usa.
Sa akong panglantaw, hangtud nga ingon niini ang pamatasan ni Pres. Noynoy Aquino nga dili maminaw sa pulso sa katilingban, unya kusog mamasangil sa uban sa sayop nga iyang nahimo, unya adunay mga tago nga interes sa sabot-sabot (kunohay) sa kalinaw alang sa Mindanao, wala’y “peace” nga mapanday bisan mohilak pa siya og dugo.
Karong bag-o, usa ka eksperto (maayo lang og wala ni bayri sa Malacañang) nagkanayon nga ang mga text messages ra ni Aquino nga na-“disclose” mao ra ang ma-subpoena. Kun wala’y gitagoan ang presidente, ngano’ng dili man niya iyagyag ang tanan?
Si DILG Secretary Mar Roxas wala’y lipud-lipod nga miyagyag sa iyang mga text messages ngadto kang Aquino ug sa mga opisyal sa kapolisan ug militar. Wala mahadlok si Roxas nga mosumbalik kini niya, aron lang kahatagan og hustisya ang 44 ka SAF commandos.
Sa laing bahin, si Mohagher Iqbal sa Moro Islamic Liberation Front (MILF), nagkanayon nga wala’y laing makahatag og kalinaw sa Mindanao gawas sa Bangsamoro Basic Law.
Apan ngano’ng kun aduna unya’y problema nga motumaw tali sa Bangsamoro ug sa Pilipinas, ngano’ng adto man iduso og una sa Malaysia?
Human na kita maalkanse diha nga ang isla sa Sabah naangkon sa Malaysia bisan sakop kini sa Pilipinas atol sa mga katiguwangan. Unya ato pa g’yud nga ihungit ang Mindanao ngadto sa Malaysia?
Sa BBL, apil sa probisyon sa Bangsamoro Identity ang mga nitibo sa Palawan. Ang mga lugar nga gidungog nga abunda sa lana ihungit na hinuon nato sa Malaysia?